দুটি সৰু ঘটনাই বহু বছৰ আগতে শুনা সাধুকথা এটিলৈ মনত পেলাই দিলে৷ সেই সময়ত যি কোনো জৰুৰী বাৰ্তা প্ৰেৰণ কৰাৰ সমল আছিল টেলিগ্ৰাম৷ এই টেলিগ্ৰাম টেলিফোনৰ তাঁৰৰ মাধ্যমেৰে টেলিপ্ৰিণ্টাৰ হৈ ডাকোৱালৰ যোগেদি পাওঁতাজনৰ হাতত পৰিছিল৷ গতিকে টেলিফোনৰ তাঁৰৰ গুৰুত্ব আছিল অপৰিসীম৷ এজন হোজা গ্ৰামীণলোকে দূৰৈৰ টাউনত থকা পুতেকলৈ বুলি ঘৰৰ দৈ এটেকেলি পঠিয়াবলৈ মনস্থ কৰি পোষ্টমাষ্টৰৰ কাষ চাপিলে৷ পোষ্টমাষ্টৰক নিজৰ উদ্দেশ্য বিবৰি ক’লে, : দুইচাই দিনতে বিহু পালেহিয়ে নহয়৷ টাউনত চাকৰি কৰা পোণাটো এইবাৰ ঘৰলৈ আহিব নোৱাৰে৷ বুঢ়ী মাকৰ খেচখেচনিত

সৰুৰে পৰা পিটি পিটি চিধা কৰিবলৈকে ঈশ্বৰে দিয়া মানুহ দুটা, মানে মা আৰু দেউতাৰ কথা কৈছোঁ, কমখন নগুৰ-নাগতি কৰেনে এই দুটাই! তাহানি কাণচেপা, ঠলামূৰি দি হায়ৰাণ কৰিছিল। ডাঙৰ হোৱাত ভাবিলোঁ- ৰক্ষা, বাচি গ’লোঁ! পিচে নাই, আগতে হাতেৰে বজাইছিল, আজিকালি কথা-কামেৰে বজায়! আৰু এই কথা-কাণ্ডবোৰৰ ৱাই-ফাই ক’ভাৰেজ ইমানেই সাংঘাতিক যে আপুনি পৃথিৱীৰ যি চুকতেই বহি নাথাকক, আপোনাক ঢুকি পাবয়েই পাব! যেনে ধৰক আজিৰ ঘটনা এটাকে কওঁ, তেতিয়া বুজি পাব। মই সদ্যহতে কৰ্মসূত্ৰে বাংগালুৰুত আছোঁ আৰু মা-দেউতা হাজোৰ ঘৰত আছে। দিনত এবাৰ

: থপ। পঁ‌ইতাচোৰাটো চেণ্ডেলপাতেৰে মাৰি শইকীয়ানীয়ে ঝাড়ুডাল আনিবলৈ গ’ল। যাওঁতে ভোৰভোৰালে- “শান্তি নাই অকণো৷ আজি এসপ্তাহ ধৰি কৈ আছোঁ পঁ‌ইতাচোৰাৰ উৎপাতত ঘৰখনত থাকিব নোৱাৰা হৈছোঁ। লালহিট এটা আনিবলৈ মই এপ্লিকেচন কৰিব লাগিব চাগে! ঘৰখনত মইহে আছোঁ মানে। কাউৰীপুৱাতে উঠি যি লেদেনা উকটিবলৈ আৰম্ভ কৰিব লাগে ৰাতি দুপৰলৈ শেষ নহয়। মই বুলিহে টিকি আছোঁ অতবছৰ। বেলেগ তিৰোতা হোৱা হ’লে কাহানিবাই ঘৰ এৰি গুচি গ’ল হয়।” : দেউতা মাৰ কেচেট আৰম্ভ হ’ল। আজি ৰাতিপুৱাই আৰম্ভ কৰিছে। তোমাৰ কি হয় ঠিক নাই আজি৷

বহুবছৰ আগৰ কথা৷ সেইসময়ত আমাৰ গাঁৱত কাৰেণ্ট নাই বুলি ক’লেও ভুল কোৱা নহয়৷ আছে, কিন্তু গধূলিৰ পৰা নিশা শুৱালৈ দুবাৰমান কাৰেণ্ট আহে আৰু কাৰেণ্ট থকা সময়খিনিতো ভাল মানুহবোৰে কুকুৰীকণা মানুহৰ দৰে অ’ত খুন্দা খাই, ত’ত খুন্দা খাই ঘূৰি ফুৰে৷ দেউতাই বাৰাণ্ডাত বিচনী হাতত লৈ বহি থাকে আৰু একোবাৰ মেলেৰিয়া ৰোগীৰ দৰে কঁপি কঁপি জ্বলি থকা বাল্বটোৰ ফালে চাই স্বগতোক্তি কৰে “আজিও ভল্টেজ নাহে৷” সেই দিনৰে কথা৷ মানে কাৰেণ্ট নথকা সময়ৰে এদিনৰ কথা৷ সাজ লাগি ভাঙিছে, কিন্তু গাঁৱৰ ৰাস্তাত ওলালে ভাৱ

“ফটা গোৰোহা দুটাৰ কি অৱস্থা, চাওক!”–এইবুলি উপায় বিচাৰি মানুহগৰাকীয়ে ফেইচবুকত এদিন গোৰোহা দুটাৰ ফটো এখন তুলি আপডেট এটা দিলে; আপডেটটোত তেওঁৰ শুভাকাংক্ষী বহুজনৰপৰা ইটোতকৈ সিটো চৰা বিধৰ ঢেৰ পৰামৰ্শও ওপৰা-উপৰিকৈ আহিল। পৰামৰ্শ অনুসৰি কোনোবাই তেওঁক ফটা গোৰোহা দুটাত সদায় নিশা শোৱাৰ আগত গ্লিচাৰিণ সানিবলৈ দিলে, কোনোবাই গোৰোহাটোৰ ছালখন যাতে শুকাই খৰখৰীয়া মাৰি নাথাকে তাৰ বাবে দিনে ৰাতিয়ে বিশেষ সতৰ্ক হৈ থাকিবলৈ ক’লে, কোনোৱে আকৌ গোৰোহাটো যাতে মলি বান্ধি ক’লা লেতেৰা হৈ নাথাকে তাৰ বাবে চেম্পুৰ পানীৰে গোৰোহাটো বগা আৰু পৰিষ্কাৰকৈ

দৃশ্যপট ১ : তেতেলী তল আমাৰ স্কুলৰ পাছফালেই ডাঙৰ তেতেলী গছ এজোপা আছিল। শ্রেণী নির্বিশেষে নেওতা পঢ়া আৰু মুখস্থ দিয়াৰ কাঠগড়া হিচাপে সেই ঠাইকণ সর্বজন বিদিত। বিদ্যালয়ৰ প্রায় সকলো ছাত্র-ছাত্রীয়েই জানে, গছজোপাৰ তলৰ এক নির্দিষ্ট ঠাইত দিনটোৰ কোনো এটা সময়তেই ৰ’দ নপৰে। স্বাভাৱিকতে গৰমৰ দিনকেইটাত সেই ঠাইটুকুৰা দখল কৰিবলৈ সকলোৱে মনতে আশা কৰে। যত দূৰ সম্ভৱ, দ্বিতীয় শ্রেণীৰ ছাত্র আছিলোঁ তেতিয়া। ক্লাচৰ শেষৰ ঘণ্টাত বন্ধু এজনৰ লগত বাজি লগালোঁ, “কাইলৈ সেইঠাইত যদি মই থিয় হ’ব পাৰোঁ, তই মোক এটকাৰ ‘মিচল’

: হেৰা এ টি এম কাৰ্ডখন ক’ত গ’লহে? পাকঘৰত ব্যস্ত থকা পত্নীক শোৱনি কোঠাৰ পৰাই হেমন্ত বৰুৱাই কথাষাৰ সুধিলে যদিও বৰুৱানীৰ পৰা কোনো উত্তৰ নাহিল৷ তেওঁ হয়তো পাকঘৰত ব্যস্ত থকাৰ বাবে গিৰীয়েকৰ কথাখিনি নুশুনিলেই৷ হেমন্ত বৰুৱাই কণ্ঠস্বৰ বঢ়াই পুনৰ ঘৈণীয়েকক মতিলে— : হেৰা, শুনিছানে? এ টি এম কাৰ্ডখন এইখন টেবুলৰ ড্ৰয়াৰতে থৈছিলোঁ৷ পোৱা নাই দেখোন? এইবাৰ গিৰীয়েকৰ মাতটো বৰুৱানীৰ কাণত সোমাল৷ ‘এই মানুহজনৰ পৰা আৰু উপায় নোহোৱা হৈছে৷ নিজৰ বস্তুবোৰ নিজেই সঠিককৈ থ’ব নোৱাৰে৷’ মুখেৰে ভোৰভোৰাই বৰুৱানী পাকঘৰৰ পৰা ওলাই

: হেৰা, খবৰদাৰ কিন্তু। তুমি সেইকেইটাৰ লগত ৰাতি খানা খাবলৈ যাব নোৱাৰা। খানা খোৱাৰ নামত কি কৰিবাগৈ মোৰ জনা আছে। শ্ৰীমতীয়ে খেচখেচকৈ কোৱা কথা কেইটা শুনি টিঙিচ কৈ উঠি আহিল নহয় খঙটো। লগে লগে ময়ো সমান টেম্পাৰত ক’লোঁ, : তুমি কোনহে! মই য’ত ইচ্ছা ত’ত যাম, যি মন যায় খাম। লাগে লগে ডাবল ভলিউমত ৰিপ্লাই আহিল- ‌ : তোমাৰ ওপৰত মোৰ অধিকাৰ আছে। লগে লগে নিজৰ এলেকাত দপ-দপাই ফুৰা কুকুৰটো বেলেগৰ এৰিয়াত সোমালে সেই এৰিয়াৰ কুকুৰকেইটাই যেতিয়া খেদে তেতিয়া নেগুৰ

টিউচন কৰিবলৈ গৈ মই এদিন আৱিষ্কাৰ কৰিলোঁ, মোৰ ছাত্রৰ মাক নিউটনতকৈ একো কম নহয়! কিয় কম নহয়, সেই ঘটনালৈ আহিছোঁ। মোৰ দৃঢ় বিশ্বাস নিউটন চাহাব বাচি থকাহেঁতেন তেওঁ আৰু মোৰ ছাত্রৰ মাক মিলি আৰু অনেক সূত্রৰ জন্ম দিলেহেঁতেন! খুড়ীৰ মহিমা অপাৰ। কেতিয়া কি মুডত থাকে ম‌ই বুজিবকে পৰা নাই। সেই ঘৰলৈ প্রথম দিনা পঢ়াবলৈ গৈ দেখিলোঁ পঢ়াৰ শেষ কৰাৰ পাছত কেক, চাহ আৰু বিস্কুট দিলে। মাজে মাজে খুড়ীদেউৰ কি হয় ভগবানেহে জানে আৰু পাই! ম‌ই একো পাত্তাই নাপাওঁ। তেওঁ কেতিয়াবা

যোৰহাটৰপৰা নৈশ ‘AC Push Back’ আসনযুক্ত বাছেৰে গুৱাহাটিলৈ যাত্রা আৰম্ভ কৰিলোঁ‌ আৰু নুমলীগড়মান পাইছোঁ‌ কি নাই পিছফালৰ সহযাত্রীয়ে ঠেলা মাৰি অলপ অলপকৈ আহিবলৈ ধৰা টোপনিটো ভাঙি দিলে। “দাদা ছীটটো আগুৱাই লওক, ভৰিত লাগি গৈছে।” আসনখন আগুৱাই ল’লোঁ‌ যদিও মনে মনে ভাবিলোঁ‌, মই দেখোন Push Back কৰাই নাছিলোঁ‌? চাগৈ ৰাস্তাৰ দুৰৱস্থাৰ বাবে বা টোপনিৰ নিচাত নিজে নিজে হৈ গ’ল। আকৌ আৰামেৰে AC ৰ হাৱা লৈ লৈ নিদ্ৰা দেৱীৰ কোলাত নিজকে এৰি দিবলৈ লওঁ‌তেই আকৌ সেই একেই বিৰক্তিকৰ চিৎকাৰ। “দাদা ছীটটো আগুৱাই