মজিদে ক’লে, : ব’ল তোক এফালে লৈ যাওঁ। ৰাতি বহুত দেৰি হৈছিল, চাৰিওফালে ঘন কুঁৱলী। দোকানবোৰ বন্ধ। ঠাণ্ডা বতাহ বলিছে। গাঁঁৱৰ সমীপৱৰ্তী নগৰবোৰত আগেভাগেই শীত নামে। মজিদে ক’লে, : বেগাই খোজ কাঢ়, ঠাণ্ডা কমকৈ লাগিব। : ক’লৈ যাবি? : ব’লচোন চাওঁ। তোৰ জৰুৰী কামতো একো নাই? নে কিবা কাম আছে? : নাই। কম সময়ৰ ভিতৰতে মূলপথ এৰি ইটা পাৰি থোৱা ঠেক ৰাস্তা এটাৰে পোনালোঁ। চহৰখন সলনি হ’ল। আগতে ইয়াত দাইলৰ বেপাৰীবোৰ বহিছিল। এতিয়া ঠাইডোখৰ জনশূন্য। পিছফালে কাৰ্তিকৰ মৰ্ডাৰ্ণ চ্যেলুনখন আছিল।

পুৱা দহ বাজি ত্ৰিশ মিনিটমান গৈছে৷ পত্নীক কাৰ্যালয়লৈ পঠিয়াই লৈ একেবাৰে কাঁহী-বাটিকেইটা মাজি ৰ’দ একাজলি লওঁ বুলি দুৱাৰখন খুলি চিৰিতে বহি আৰাম কৰোঁ বুলি ভাবি উলাইছিলোঁ মাত্ৰ দুৱাৰবে’লটো বাজি উঠিল৷ শ্ৰীমতী কেনেবাকৈ কাৰ্যালয়ৰপৰা উলটি অহা নাইতো! আৰে সৰা-মচা কৰিবলৈ আছেই এতিয়াও! ভাৱিছিলোঁ অপল কঁকালটো পোনাই লওঁ৷ তাৰপিছত পুনৰ লাগিম৷ এক অজ্ঞাত আতংকত অন্তৰাত্মা কঁপি উঠিল৷ আজিকালি মোৰ বৰ বেয়া দিন চলি আছে ভাই-বন্ধুসকল! হে মোৰ স্বাৰ্থপৰ সাত জনমৰ সম্পৰ্ক! ভয়ে ভয়ে দুৱাৰ খুলি দেখিলোঁ সন্মুখত মোৰ পত্নীৰ সলনি ৰাৱণৰ ৰূপ

বাৰাণ্ডাত এশাৰ দেউতা বহি আছিল। আঁঠুলৈকে লুঙি‌, গাত নীলা ৰঙৰ গেঞ্জী। এই বস্তুবোৰ ক’ত পায় কোনে জানে? কি ধুনীয়া লাগিছে তেওঁক। মানুহজনৰ গাৰ বৰণ গাখীৰৰ দৰে বগা। আকাশী নীলা গেঞ্জী পিন্ধাৰ বাবে তেওঁৰ গাৰ বৰণটো ফুটি উঠিছে। সব মিলাই সুখী সুখী এখন ছবি। নীলা বৰণটোৱেই হয়তো সুখৰ নাইবা কোনে জানে মানুহজনৰ চেহেৰাতেই কিজানি সুখী সুখী ভাব এটা আছে। ক’লা বৰণৰ গেঞ্জী পিন্ধিলেও তেওঁক চাগে সুখীয়েই লাগিব। তেওঁ মোক দেখা নাছিল। মই ইচ্ছা কৰিয়েই গেটত অলপ উচ্চস্বৰত আৱাজ কৰিলোঁ। তেওঁ মোক

ভাৰতীয় সংস্কৃতিত ব্ৰতপালনৰ এক সুকীয়া মৰ্য্যাদা আছে। অলেখ স্ত্ৰী-পুৰুষ আৰু কিছু শিশুৱেও বিভিন্ন অজুহাতত ব্ৰত ৰাখে। কিন্তু এই ব্ৰত পালন কৰা কামটোত মহিলাসকলে যিটোহে অধিকাৰ সাব্যস্ত কৰি থৈছে, দেখিলেই মনত ঈৰ্ষা জাগ্ৰত হৈ উঠে। মোটামুটি সকলো ধৰণৰ ব্ৰতৰেই একোটা উদ্দেশ্য থাকে। যিহেতু অধিকাংশ ব্ৰতৰেই অধিকাৰ মহিলাৰ হাতত গতিকে সেইবোৰৰ উদ্দেশ্যও মহিলাৰ হিততে হয় আৰু পুৰুষসকল সদায়েই থাকে ঘাটিত। এই ব্ৰতপালনৰ এলাহৰ বাবেই আজিলৈকে পুৰুষসকলে এইটো বুজি নাপালে যে কোনটো ব্ৰতত তেওঁলোকৰ বিৰুদ্ধে কি ষড়যন্ত্ৰ ৰচি থোৱা আছে। এতিয়া কৰৱাচৌথৰ কথাকে

কিছুদিনৰ পৰা মানুহে মোক চেৰাবলিয়া বুলি ভাবিবলৈ লৈছে৷ সকলোৰে অভিযোগ যে চহৰত এক মহান সাধু পুৰুষৰ ধৰ্মবাণী সম্পৰ্কত দিয়া বক্তৃতাৰ আয়োজন চলি আছে আৰু মই নিজৰ ঘৰতে পৰি আছোঁ৷ অধৰ্মী ব্যক্তি এজনৰ প্ৰতি যিমানবোৰ বিশেষণ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি, সেই আটাইবোৰৰ দ্বাৰা তেওঁলোকে মোক সন্মানিত কৰিলে৷ এদিনাখন ময়ো সিদ্ধান্ত ল’লোঁ, যেতিয়া সমগ্ৰ চহৰখনৰ কিছুসংখ্যক পুৰষ আৰু সৰহসংখ্যক মহিলাই ধৰ্মবাণী সম্পৰ্কত দিয়া বক্তৃতালৈ যায় তেন্তে মইনো তালৈ এবাৰ যোৱাত আপত্তি কি? যিমান ডাঙৰ পেণ্ডেল তথা ধন সেই ধৰ্মবাণী সম্পৰ্কত দিয়া বক্তৃতাৰ আয়োজনত

বৰনৈৰ পাৰতে , নিজৰেই ঘৰতে, আছিলে কৃষক ৰংমন কাই, পথাৰৰ লখিমী, আনিছে ঘৰলৈ, মৰণা মাৰিছে ভাই। সুঠাম, সজল ৰংমন‌ কাই, কাম কৰে দিনটো আনন্দৰে গুণগুণাই, নাই এনে কোনো চৰাই, প্ৰাণোচ্ছল সুৰৰে, এনুৱা সুৱদী গীত গায়। কামৰ সময়ত নাই দুখ ভাগৰ, সদায় এইটোৱে গীত, নাই কোনো ঈৰ্ষা, নকৰোঁ কাকো হিংসা, নকৰোঁ, নকৰোঁ মই। এদিন হঠাতে নৈৰে দাঁতিৰে বুঢ়া ৰজা পাৰ হৈ যায়, শুনি ৰংমনৰ গীত, বুঢ়া ৰজা স্তম্ভিত, ৰংমনক লগালে মাত, শুনা হেৰা বন্ধু, ভুল তোমাৰ সংগীত, যিমান হ’ব পাৰে ভুল,

পত্নীৰ ইচ্ছা আছিল ঘৰত মানিপ্লেণ্ট লগোৱা হওক। ইচ্ছাটো তেওঁৰ অলেখ আছিল, যেনে ঘৰ বনোৱা যাওক, কাৰ কিনা যাওক, কুকুৰ পোহা যাওক, সন্তানক পাব্লিক স্কুলত পঢ়োৱা যাওক, নিজৰ চুলি চুটিকৈ কটোৱা হওক, পতিৰ চুলি দীঘলকৈ ৰখোৱা যাওক ইত্যাদি। কিন্তু এইটো তেওঁ জানিছিলেও যে এই সকলোবোৰ অসম্ভৱ। তেওঁৰ পতি মন্ত্ৰীও নহয়, ঘোচখোৰ বিষয়াও নহয়। প্ৰৱচন দিয়া ধৰ্মগুৰুও নহয়। তেন্তে তেওঁৰ ইমান ইচ্ছা কেনেকৈ পূৰণ হ’ব! তেওঁ কুকুৰ এটা পুহিলে। দেশী জাতৰ। যিটোৰ ঘৰখনৰ কাৰো লগত ৰাহি যোৰা নাহিলেই। তেওঁৰ লগতো নাহিল। বিচাৰিছিল