ৰামানুমে দৌৰিছে আৰু দৌৰিছে, কিন্তু আগুৱাব পৰা নাই৷ এনেকৈ দেখোন তেওঁ ৰঙা ফিটাডাল স্পৰ্শ কৰিবই নোৱাৰিব! তেওঁ পুনৰ চেষ্টা কৰিলে, কিন্তু নাই, তেওঁ আগবাঢ়িব পৰা নাই৷ ৰামানুমে অনুভৱ কৰিলে যে তেওঁ দৌৰাৰ বাবে যিমানেই চেষ্টা নকৰক কিয় ভৰিদুখন আগুৱাই যোৱা নাই৷ ভৰিদুখন কিহবাই টানি ধৰা যেনো পালে তেওঁ৷ কিবা এটা যন্ত্ৰণাও অনুভৱ কৰিলে ৰামানুমে৷ ভৰিদুখন জোৰকৈ মেলিবলৈ চেষ্টা কৰোঁতে ৰামানুম সাৰ পাই উঠিল৷ চকুদুটা মেল খোৱাত তেওঁ আচৰিত হ’ল। তেওঁ দেখোন বিছনাতহে আছে, ক’তো দৌৰিবলৈ যোৱা নাই! তেন্তে এইটো কি সপোন দেখিলে তেওঁ? দিনত

দক্ষিণ আফ্ৰিকাত থকাৰ পৰা সুবিধা পালেই ফুৰিবলৈ ওলাই যোৱাটো এটা অভ্যাসৰ দৰেই হৈছেগৈ! শনিবাৰ, দেওবাৰৰ লগত এদিন দুদিন ছুটি বা বন্ধ  মিলাব পাৰিলে দুৰাতি তিনিৰাতিৰ বাবে ক’ৰবালৈ নহয় ক’ৰবালৈ যোৱা হয়েই! তেনেকৈ বন্ধ পালে বছৰটোত অন্ততঃ এবাৰ যোৱা হয় ঘৰৰ পৰা বৰ বেছি দূৰ নহয় অথচ অতি মনোমোহা ঠাই এখনলৈ! তাত গৈ পোৱাৰ পাছত যেন সমস্ত ভাগৰ যোগৰ নোহোৱা হৈ পৰে!  ক্লেৰেন্স (Clarens)! সৰু টাউন এখন ফ্ৰী ষ্টেটৰ৷  জনসংখ্যা বুলিবলৈ প্ৰায় ৬০০০ মান৷ মানুহৰ মুখে মুখে শুনিয়েই কণমানি টাউনখনলৈ গৈছিলোঁ

কিবা এটা লিখিবলৈ কিবা এটাৰ প্ৰয়োজন। মানে মই মূৰৰ মাল-মছলাৰ কথা কৈছোঁ। মূৰৰ ভিতৰত কিবা এটা খেলি থাকিলেহে সেইটোকেই বিষয় হিচাপে লৈ কিবা এটা ফটাফট লিখি দিব পাৰি। যেনেকৈ ৰাতিপুৱা কামলৈ যাবলৈ পলম হ’লে কেৱল সেকা পাউৰুটি আৰু অমলেটেৰেই ব্ৰেকফাষ্ট হৈ যায়। অথবা ৰাতিৰ সেমেকা ভাত দুটামান ভেজিটেবোলৰ লগত একেলগে কেৰাহীত ফ্ৰাই কৰি দিলেই ‘ফ্ৰাইড ৰাইচ উইথ গৰম পানী’ নামৰ ৰেচিপিটো হৈ যায়। এনেকৈয়ে কিবাকৈ চলি যায়। কিবা এটা ফটাফট খাই থৈ দিলেই ৰাতিপুৱাৰ আহাৰ গ্ৰহণ হ’ল বুলি ঘোষণা এটা

মই : হেঃ হেঃ, গুণ দাইটি দেখােন। মুখখন তেনেই ওন্দোলা যে কথাটোনাে কি? গুণ দাইটি :  তােৰ হাতত অকণমান সময় আছেনে অ’ কণপাই, কথা দুটামান ক’বলৈ মন গৈ আছে। মই : এঃ দাইটি, কৈ দিয়ক কৈ দিয়ক, শুনিলে যদি আপােনাৰ মনটো শাত পৰে, কেলৈনাে নুশুনিম! শুনিম। গুণ দাইটি : যােৱামাহৰ গােলােকৰ বিয়াখনৰ কথা মনত আছে নহয় তােৰ লুচি, মিহিদানা, ৰসগােল্লাৰে দেখােন তয়াে নেলু জোকাৰি খাইছিলি, তাৰ বিয়াখন পিচে কি হ’ল-বিয়াৰ এমাহৰ পিছতে গােলােকে কৈ নিদিলে জানাে এইজনী তিৰীৰ লগত নােৱাৰে

চিদানন্দ বৰাদা বৰ সহজ সৰল মানুহ। ব্ৰাহ্মণ কুলত জন্ম নহ’লেও ধূতি-পাঞ্জাৱী পৰিহিত, কপালত শুভ্ৰ চন্দনৰ তিলক ধাৰণ কৰা, দীৰ্ঘ টিকনি বিশিষ্ট বৰাদা ব্ৰাহ্মণতকৈয়ো কোনোগুণে কম নহয়। যথেষ্ট কঠোৰ নীতি-নিয়ম তেখেতৰ নিৰামিষ আৰু পৰিমিত খাদ্য গ্ৰহণ কৰা বৰাদাৰ চেহেৰাও কোনো সত্ৰৰ গোঁসাইতকৈ কম নহয়। এক কথাত দেৱতুল্য চেহেৰা। কথাতে কয় বোলে “হস্তীৰো পিছলে পাৱ, সজ্জনৰো বুৰে নাও।” বিবাহৰ বন্ধনত কোনোদিন বান্ধ নাখাওঁ আৰু মায়াৰ জালত সোমাই কোনোদিন চটফটাই নাথাকোঁ বুলি একপ্ৰকাৰে ভীষ্ম প্ৰতিজ্ঞা  কৰা বৰাদাই অৱশেষত শণিদেৱৰ কোপদৃষ্টিৰ বাবেই হওক অথবা

নমস্কাৰ, ৰাইজ। আপোনালোকৰ ওচৰত মই নতুনকৈ চিনাকি দিয়াৰ প্ৰয়োজন হয়তো নাছিল। কিন্তু সময়ৰ প্ৰয়োজনবশতঃ জৰুৰীভাবে কিছু কথা অৱগত কৰিব ওলাইছোঁ। আশাকৰোঁ ধৈৰ্যসহকাৰে পঢ়িব।  মোৰ জন্ম এটা অতি দৰিদ্ৰ পৰিয়ালত হৈছিল। তিনিটা সন্তানৰ ভিতৰত প্ৰথম হোৱাৰ সুবাদতে পৰিয়ালত মোৰ গুৰুত্ব তেনেই কম আছিল। মই কি পঢ়িছিলোঁ, কি পিন্ধিছিলোঁ তাক লৈ কাৰো বিশেষভাৱে নজৰত পৰা নাছিলোঁ। তাৰ বাবে মই কোনোদিনে আক্ষেপ নকৰিলোঁ  বা মা-দেউতাৰ প্ৰতি থকা মোৰ অন্তৰৰ শ্ৰদ্ধাও কমি যোৱা নাছিল। যিহেতু ইমান ধুনীয়া পৃথিৱীখন তেওঁলোকৰ যহতে পাইছিলোঁ।   কিন্তু মই বৰ

সৰুৰে পৰাই তাইক সিহঁতে কমখন আমনি দি অহা নাই৷ সৰুতে গধূলি পঢ়া টেবুলত বহি দিনটোৰ ভাগৰে হেঁচা মাৰি ধৰি টোপনিয়াই থকা সময়কণতে কোৱা বা ককাক-আইতাকৰ লগত বহি দেওবাৰে দূৰদৰ্শনত ’চন্দ্ৰকান্তা’ চাই থকাৰ সময়তেই কোৱা; তাইৰ পিছ নেৰে সিহঁতে৷ বাৰে বাৰে সোহাঁতখন নিনিও বুলিয়ো সিহঁতক খেপিয়াবলৈ যথোচিত স্থানত নিবলৈ বাধ্য হৈছিল তাই৷ ঠাণ্ডা দিনৰ দুপৰীয়াবোৰত মাক বা পেহীয়েকে তাইক সেইবুলিয়ে কাষলৈ মাতিছিল, : আহচোন, কাষত বহ৷ দুটিমান পাওঁ নেকি খেপিয়াই চাওঁ৷ বিৰক্তি লাগিছিল তাইৰ৷ য’ত ত’ত বহুবাৰ বিবুদ্ধিতো পৰি থৈছে তাই৷

স্বামী আৰু স্ত্ৰীৰ মাজৰ সমন্ধটো কেনেধৰণৰ তাক বুজাবলৈ টান। মানুহে কয় বিয়া বোলে দিল্লী কা লাড্ডু, খালেও পস্তায় আৰু নাখালেও পস্তায়, মানে বিয়া পাতিলেও পস্তাব লগা হ’ব পাৰে আৰু নাপাতিলেও পস্তাব লগাত পৰে। মই পিচে ভাবোঁ যে জীৱনটো সুন্দৰকৈ চলাই নিবৰ বাবে এগৰাকী জীৱনসংগীৰ খুবেই প্ৰয়োজন। জীৱনৰ বহু কঠিন সময়ত স্বামী আৰু স্ত্ৰী, এজনে আনজনৰ বাবে শক্তি আৰু সাহস হৈ থিয় দিব পাৰে।  সাধাৰণতে দেখা যায় নৱ দম্পত্তীৰ মাজত মৰমৰ এঠা বেছি। লাহে লাহে সংসাৰ বাঢ়ে, ল’ৰা ছোৱালীৰ যত্ন, সিহঁতৰ

“চিদানন্দ কাকতিদায়ে নতুন মোবাইল কিনিলে।” খবৰটো বনজুইৰ দৰে বিয়পি গ’ল। বিয়পি যোৱাৰ কাৰণ দুটা। প্ৰথম কথা চিদানন্দদাদাই স্মাৰ্টফোন ভালদৰে চলাব নাজানে, সৌ তাহানিৰ বুটাম টিপা মোবাইল এটাৰেই ইমান দিনে কাম চলাই আছিল। এতিয়া হঠাৎ স্মাৰ্টফোন কিনি পেলোৱাত ঘটনাটোৱে নামঘৰৰ আয়তীৰ মেলত আৰু তিনিআলি চকৰ কেৰমৰ আড্ডাতো স্থান পালে। দ্বিতীয় কথাটো হ’ল চিদানন্দ কাকতিদাদাই এটা দুটা নহয়, গোটে গোটে চাৰিটা মোবাইল একেদিনাই কিনি পেলালে। আচলতে সাধাৰণ মানুহে মোবাইল কিনাটো সাধাৰণ কথা। কিন্তু চিদানন্দ কাকতিদা অসাধাৰণ মানুহ হোৱা হেতুকে এই ঘটনাটিও অসাধাৰণ

“যিমানেই আদৰ সাদৰেৰে ৰাখোঁ; শাস্তি নিদিলে স্বভাৱৰ তহঁতৰ সলনিয়েই নহয় মানে। ‘জানোৱাৰ সৱ ক’ৰবাৰ’। হ.. হ.. যা..যা..হুৰ হুৰ―গৰাকীয়ে বাহু দাঙি লাখুটিডালেৰে আকৌ দুয়োটাৰে পিঠিত দুকোব ভালকৈ লগোৱাত, পুনৰ সিহঁত দুয়োটা মূৰ জোকাৰি ঘূৰিবলৈ ধৰিলে। পুৱাৰপৰা তহঁতক ঘাঁহ, খেৰ, দানা, পানীৰে পেট পূজা ভালকৈ কৰাই লোৱা নাইনে? তথাপি তহঁতে এই মৰণাখিনি মাৰোঁতে ইমান যে অত্যাচাৰ কৰিছ? কোবসোপা খায়ো জ্ঞানৰ দুৱাৰ নোখোলে ন তহঁতৰ? এইবোৰ স্বভাবৰ দোষতেইতো গৰু উপাধি লাভ কৰিছ তহঁতে! খাবলৈ নোপোৱাৰ নিচিনা মৰণাৰ ধান খেৰকেইডাল খাবলৈকে কেনেকৈ ৰৈ ৰৈ