১১৮নং কদমতল নিম্ন বুনিয়াদী বিদ্যালয়। আমি সেইখন প্ৰাইমেৰী স্কুলতে পঢ়িছিলোঁ। ঘৰৰপৰা নাতিদূৰৈত। স্কুল আৰম্ভ হোৱাৰ ঘন্টা পৰিলে ঘৰৰপৰা দৌৰ দিও হাতত টিনৰ বাকচটো লৈ। অৱশ্যে অলপ ছিনিয়’ৰ হোৱাৰ পাছত অৰ্থাৎ তৃতীয় শ্ৰেণী পোৱাৰ কিছুমাহ পাছৰে পৰা স্কুল আৰম্ভ হোৱাৰ প্ৰায় পোন্ধৰ-বিশমিনিট আগতেই ঘৰৰপৰা ওলাইছিলোঁ। স্কুল পাৰ হৈ আধা কিল’মিটাৰমান আঁতৰত ঘনাইৰ দোকান। দহ পইচাত পোৱা লাঠি চকলেট আছিল আমাৰ প্ৰিয়। দুই ওঁঠৰ মাজত লৈ আমি সেইটোক চিগাৰেটৰ দৰে হোপা ষ্টাইলো দিছিলোঁ আন কোনো ডাঙৰে নেদেখাকৈ। আৰু প্ৰিয় আছিল বগৰীৰ আচাৰ।

: চবৰে গাৰ্লফ্ৰেণ্ড আছে, মোৰেই নাই অকল। কিবা এটা কৰক না দাদা। দেৱজিতে চাহত চেনী দি চামুচখন কাপটোত থৈ বিস্কুট আনিবলৈ যোৱাৰ সময়তে চামুচখনে কাপটোক খাটনি ধৰিলে। : মই গাৰ্লফ্ৰেণ্ড কেনেকৈ বিচাৰি দিম তোক? তই নিজে বিচাৰিব লাগিব। অঁ, যদি তোৰ কাৰোবাক পছন্দ হৈছে তেনেহলে দিহা পৰামৰ্শ দি তোক সহায় কৰিব পাৰোঁ। চীনামাটিৰ কাপটোৱে গহীনত উত্তৰ দিলে। : পৰামৰ্শ বিচাৰিয়েতো আপোনাৰ কাষলৈ আহিছোঁ। প্লেট বৌৰ লগত আপোনাৰ যুগ যুগৰ প্ৰেম কাহিনী কোনেনো নাজানে। কিবা এটা কৰক আৰু। : চা, প্ৰথম

: লিজা, ছাৰা…এইফালে আহা সোনকালে! চোৱা  পাপাই কিমান এক্সছাৰচাইজ কৰি আছে। শ্ৰীমতীৰ চিঞৰত চক খাই সাৰ পালোঁ। লগে – লগে মোবাইলটো হাতত লৈ চাওঁ পুৱা আঠ বাজিল। চেহ্ আজিও নহ’ল। এলাৰ্মটো নাবাজিল নেকি বাৰু? নাই, নিশ্চয় বাজিছিল! কেতিয়ানো অফ্ কৰি আকৌ শুই থাকিলোঁ গমেই নাপালোঁ। ইফালে মাক – জীয়েকহঁ‌তৰ মোলৈ চাই চাই হাঁহি। সৰুজনীটো আৰু এখোপ চৰা। : ছাৰা বা, পাপাৰ এইটো কি এক্সছাৰচাইজ জানা? ‘কৰুণা খেদোৱা এক্সছাৰচাইজ’ (তাই ক’ৰণাক কৰুণা বুলি কয়)। মানে শুই – শুই জোৰে – জোৰে

: পাৰিছানে এইকেইটা? প্ৰশ্নকাকতৰ কেইটিমান প্ৰশ্নলৈ আঙুলিয়াই তেওঁ প্রশ্ন কৰিলে, মই একোকে নকৈ মূৰ জোকাৰিলোঁ অৰ্থাৎ পৰা নাই। : এইকেইটা একা?  এইবাৰ আন দুটামানলৈ আঙুলিয়াই তেওঁ সুধিলে, এইবাৰো মূৰ জোকাৰিলোঁ মই। : কুৱেশ্যন নম্বৰ থ্ৰীৰ উত্তৰ হ’ব অ’পশ্যন চি‌, মই কৈ গৈছোঁ লিখি যোৱা। তেওঁ ফুচফুচাই কৈ উঠিল। এইবাৰ মই তেওঁলৈ চালোঁ, ইমান বিপর্যয়ৰ মাজত এইজন আকৌ কোন ওলাল যিয়ে এই অথাই সাগৰত ডুবিবলৈ ওলোৱা মোৰ বাবে টাইটানিক লৈ আহিছে। আকৌ মনত ভাব হ’ল টাইটানিকৰ দৰে মাজ বাটতে ডুবাই নিদিয়েতো?

সিদিনা  দেওবাৰ আছিল । শহুৰেকৰ পুতেকে বোলে কিমাননো আৰু অফিচৰ ধূলি লগা ফাইলবোৰ খুচৰিম, আজি তোমাক আৰাম দিওঁ। মই পাকঘৰত সোমাওঁ দেই। এনেহেন অমিয়া  মাত আৰু পৃথিৱীৰ সবাতোকৈ বিৰল স্বৰবৰ্ণ , ব্যঞ্জনবৰ্ণ আৰু স্বৰচিহ্নৰে গঠিত শুনিম শুনিম বুলি কণামাকৰিয়েও বাট এৰি গ্ৰীণ কৰিডৰ সৃষ্টি  কৰি অপেক্ষাৰত  অৱস্থাত আকাশবাণী হোৱাৰ দৰে বাক্যবৃষ্টি হোৱাত হেৰম্বৰ ঘৈণীয়েকতকৈ মই বেছি সুখী হৈ পৰিলোঁ ।  এইবাৰ একে লৰে গৈ চোতালত হেৰম্বৰ ঘৈণীয়েকে দেখাকৈ পেলাষ্টিকৰ চকী এখনত চিৰাল ফাট দিয়া ভৰি দুখন  উঠাই ছোৱালীক চিঞৰ এটা

পুৱা চাৰে পাঁচ বজাৰ লগে লগেই হিংসাকুৰীয়া মোবাইলটোৱে উঠিবলৈ ইংগিত দিবলৈ আৰম্ভ কৰিলে।ইফালে মোৰ লগত ছাঁৰ দৰে থকা এলাহটোৱে আকৌ উঠিব খুজিলেই জোৰকৈ হেঁচা মাৰি ধৰে। তথাপিও তাক কোনোৰকম ফুচুলাই মেলি বিচনাৰ পৰা নামি আহিলোঁ। এইবাৰ ডাইনিং টেবুলত বহি মোলৈ চাই মিচিক মাচাককৈ হাঁহি থকা পানীৰ বটলটোক চুমা এটা দি ব্ৰাশ্ব কৰিবলৈ গ’লোঁ। এইবাৰ পতিদেৱক জগাই দিলোঁ। সেইজনে হামিয়াই হিকটিয়াই কোনোৰকম চকু দুটাক কষ্ট দি হ’লেও মেলিবলৈ যত্ন কৰিলে। অলপ পিছত তেখেতে বাথৰূমৰ পৰা আহি মোক চিঞৰিলে, : হেৰা, মোৰ

অৱশেষত চলিহাক তথ্যটোৰ যোগান ধৰিলে ব্যক্তিগত সচিব ফুকনে৷ ফুকনে তথ্যটো উদ্ধাৰ কৰিয়েই বাঘেখেদা মানুহৰ দৰে দৌৰি আহি চলিহাৰ ওচৰ পালেহি৷ ভাগ্য ভাল যে, চলিহা তেতিয়ালৈকে চাৰ্কিট হাউছতে বহি আছিল৷ পাছবেলালৈ চকৰিগুৰি গাঁৱত নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰলৈ যোৱাৰ কথা৷ গাঁৱৰ মানুহক গৈ কিদৰে ভুৱা সপোন দেখুৱাব লাগে, কিদৰে প্ৰতিশ্ৰুতিৰ উত্তাল বানপানী বোৱাব লাগে, কিদৰে কথাই কথাই  ‘দিম, কৰিম, হ’ব’  বুলি মূৰ জোকাৰি জোকাৰি শলাগি থাকিব লাগে-তাৰেই জোৰদাৰ অনুশীলন চলি আছিল৷ সমুখত থকা আইনাখনলৈ চাই চলিহাই কেইবাটাও সংলাপ ভাওনাত ভীমে মতাদি মাতিলে৷  জ্যোতিপ্ৰসাদৰ কবিতা

সম্বন্ধত একো নহয় যদিও চুবুৰীয়া হিচাপে তেওঁক দাদা বুলি মাতোঁ আৰু ভাবোঁও সেইদৰেই৷ কেইবছৰমানৰ আগেয়ে চাকৰিৰ পৰা অৱসৰ লৈছে যদিও এতিয়াও থুলন্তৰ চেহেৰা তেওঁৰ৷ গাৰ ৰং এই যেন তেজে ফুটি যাওঁ, ফাটি যাওঁ৷ খোৱা-বোৱাতো আগৰণুৱা৷ স্বভাবত একেবাৰে চিধাচিধি৷ দাদাই কাৰো অহিত চিন্তা কৰাৰ উদাহৰণ নাই৷ দাদাৰ কেৱল এটাই দোষ আৰু সেই দোষটোৰ বাবেই বহুতে তেওঁৰ পৰা আঁতৰি থাকিব বিচাৰে৷  চেঙেলীয়াসকলৰ ভাষাত তেওঁ “কিছু কামোৰ”৷ আচলতে দাদাই অনবৰতে নিজৰ গাত কিবা নহয় কিবা এটা অসুখ লাগি থকা বুলি ধাৰণা এটা লৈ

এঠাইত বহি আছোঁ মোবাইল টিপি টিপি। এবাৰ ফেচবুকৰ প’ষ্ট এটা দেখিলোঁ  কোনোবা মহিলা এগৰাকীয়ে ফটো দিছে, ব্যায়াম কৰি ক্ষীণ হোৱাৰ আগৰ হাতী যেন চেহেৰাৰ ফটো এখন, আনখন ক্ষীণ হোৱাৰ পিছৰ লাহি-পাহি ফিগাৰৰ ফটো। কাষতে বহি থকা এগৰাকীক শকত হৈ থকা ফটোখন দেখুৱায়।   মই লেনিয়াই সুধিলোঁ,  : চোৱাচোন মই বাৰু এনেকুৱা শকত নেকি?  তাই ক’লে, : ইইই.. নহয় দেই বা, আপুনি এই ক্ষীণ হৈ থকাখনৰ নিচিনাহে দেই। মই : সঁচাই কৈছাতো? তাই : মই মিছা কিয় ক’ম বাৰু? সঁচাই কৈছোঁ বিশ্বাস

“ঘটং”৷ পাকঘৰৰ পৰা অহা এটা শব্দত মালতীৰ টোপনি ভাঙি গ’ল৷ এই ৰাতিপুৱাই কোন উঠিল? কাষতে শুই থকা টিংকুৰ ফালে চাই তাই ভাবিলে। এই ৰাতিপুৱাই মানুহজন উঠিবনে! তাতে আজি দেওবাৰ৷ কোন হ’ব পাৰে! সৰ্বনাশ! মেকুৰীয়ে গাখীৰ বগৰালে চাগে! তাই ৰাতি গাখীৰ গৰম কৰি প্ৰায়ে গেছষ্টোভৰ ওপৰতেই গাখীৰৰ চচপেনটো থৈ দিয়ে৷ কাষৰ ৰীতাহঁতৰ ঘৰৰ ক’লা বোন্দাটোৱেই হ’ব চাগে! তাৰ উৎপাতত শান্তিত বস্তু এটা পাকঘৰত এৰিব নোৱাৰি৷ মালতীয়ে মুখেৰে ভোৰভোৰাই লৰি আহি পাকঘৰ পালেহি৷ আহি দেখে গৃহস্থই চাহ বাকি আছে৷ মালতীৰ স্বামী জীৱন