শব্দ বিভ্ৰাট – জিন্না বৰদলৈ

প্ৰাথমিক বিদ্যালয়ত পঢ়াৰ সময়ত সহপাঠী এগৰাকী আছিল, উপাধিতো চুতীয়া ফুকন। খুব সুন্দৰ কণ্ঠৰ অধিকাৰী আছিল বাবে তাই ছাৰ বাইদেউৰপৰা বেছি মনোযোগ পাইছিল, যিটো আমাৰ দৰে ধিতিঙালি কৰি ফুৰাসকলৰ বাবে আছিল ঈৰ্ষাৰ কাৰণ। চতুৰ্থ শ্ৰেণীৰ পাছত ছোৱালীজনী নাপাত্তা হৈ গ’ল। বহুত বছৰৰ মূৰত অনা অসমীয়া বন্ধুকেইজনৰ সৈতে এদিন আড্ডা দি থাকোতে সহপাঠীগৰাকীৰ কথা ক’লো। তাইৰ উপাধিটো শুনিয়েই আটাইবোৰে গির্জনী মাৰি হাঁহিবলৈ ধৰিলে। এজনে আনকি তাইৰ উপাধিটোৱেই তাই নাপাত্তা হৈ যোৱাৰ কাৰণ বুলিও ক’লে। আটাইৰে হাঁহি শাম কটাৰ পিছত মোক এজনে বুজাই দিলে যে মোৰ সহপাঠীৰ উপাধিতো তেওঁলোকৰ বাবে গালি পৰা শব্দহে। পৰিবেশ আকৌ এদিন হাঁঁহিময় হৈ পৰিছিল যিদিনা মই অসমীয়াত কম বয়সীয়া পুৰুষক ‘ল’ৰা’ বুলি কয় বুলি কৈছিলো।

এটা ভাষাৰ মধুৰ শব্দ কিছুমান বেলেগ ভাষাত কেতিয়াবা একেই আৰু কেতিয়াবা সম্পূৰ্ণ বেলেগ অৰ্থ বহন কৰিব পাৰে। সেইকাৰণে ভিন্নভাষী মানুহৰ মাজত ভাষা বিভ্ৰাট হোৱাটো সাধাৰণ কথা। কেতিয়াবা আকৌ শ্ৰোতাৰ মানসিক অৱস্থায়ো শব্দৰ অৰ্থ সলনি কৰি দিয়ে।

নীতা আৰু অভিনৱে একেলগে ইউনিভাৰ্চিটিত নাম লিখাইছিল। ভাগ্যচক্ৰত দুয়োজনে প্ৰজেক্ট একেজন প্ৰফেছাৰৰ তত্বাৱধানত কৰিবলগীয়া হ’ল। সুন্দৰী নীতাক সহযোগী হিচাপে পাই অভিনৱ সুখী। সি মনে মনে নীতাৰ লগত প্ৰেমৰ সম্পৰ্ক এটাও আশা কৰি আছে বুলি আমি বন্ধুমহলত চৰ্চা কৰো। প্ৰয়োজনত তাক উপদেশো দিওঁ কেনেকৈ নীতাৰ মন মুহিব পাৰি।

অত্যন্ত প্ৰখৰ বুদ্ধিৰ নীতাৰ মনত আকৌ অভিনৱৰ বাবে একো ভাৱ নাই।

এদিন অভিনৱৰ কম্পিউটাৰ লেবত কাৰোবাৰ সৈতে মতানৈক্য হ’ল। তেনেকুৱাতে সোমাই আহক নীতা। অভিনৱে আশা কৰিছিল নীতাই তাৰ পক্ষ লৈ বাক-বিতণ্ডাত লিপ্ত হ’ব। কিন্তু তাই কাকো একো নকয় নিজৰ কামত লাগি গ’ল। নিজৰ প্ৰেয়সীৰপৰা (অভিনৱে মনতে ভাবি লোৱা) বিপদৰ সময়ত সঁহাৰি নাপায় অভিনৱৰ মনত খুব দুখ লাগিল। সি নীতাৰ ওচৰত বহি লৈ মনৰ ক্ষোভ উজাৰি দিলে।

“আজি তোক কোনোবাই কিবা কোৱা হ’লে মই ওপৰৰপৰা তললৈ ধুই দিলো হয়। কিন্তু তই আজি মোৰ হৈ একো নক’লি।”

“সচাঁ!”
– নীতাই ক’লে।

“আই শপত।”
– কথাই কথাই আই শপত বুলি কোৱা মাৰাঠী ল’ৰা অভিনৱে ক’লে।

“মে হগ নে যা ৰহী হু, তু ভী চল।”
– নীতাই ক’লে অভিনৱক।

অভিনৱৰ মূৰত সৰগ ভাগি পৰিল। যিজনী ছোৱালীক লৈ সি প্ৰেমৰ সপোন দেখিছে,তাই তাক কৈছে তাই হাগিবলৈ যাব আৰু সি লগত যাব লাগে। কি ক’ম কি নক’ম ভাবি থাকোতেই নীতাই আকৌ ক’লে,
“ওপৰৰপৰা তললৈ ধুই দিম! কথা ক’বলৈ আহে। আহ যদি আহ, নহ’লে মই বেলেগ কাৰোবাৰ সহায় ল’ম।”

হতভম্ব হৈ অভিনৱ বহি থাকিল। অভিনৱৰপৰা কোনো উত্তৰ নাপায় নীতা গুচি গ’ল হাগিবলৈ।

ঘুনুক ঘানাক কৈ ঘটনাতো বন্ধুমহলত জনাজাত হৈ গ’ল। সকলোৱে নীতাক তাইৰ আচৰণৰ বাবে গৰিহণা দিলে। অভিনৱৰ ঘনিষ্ঠ কেইজনে নীতাৰপৰা আঁতৰি থাকিবলে অভিনৱক ক’লে।

আই আই টি বোম্বেৰপৰা ইঞ্জিনীয়াৰিং পঢ়া নীতা অত্যন্ত প্ৰখৰ বুদ্ধিৰ ছাত্ৰী। মোটা দৰমহাৰ চাকৰি এৰি গৱেষণা কৰি ঝাৰখণ্ডৰ জলসিঞ্চন ব্যৱস্থালৈ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ বাবে তাই ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত খ্যাতি অাৰ্জি থৈছে। যিমানবাৰে ঝাৰখণ্ড যাব লগা হৈছে সিমানবাৰে নীতাৰ ঘৰেই মোৰ ঠিকনা হৈ আছে। তাইক মই ভালদৰে জানো। বন্ধু-বান্ধৱীৰ মাজত তাইৰ মুখৰ লাগ বান্ধ নাই। হ’লেও তাই কোনোবা ল’ৰাক হাগিবলৈ যাওঁতে ধুৱাই দিবলৈ মাতিব বুলি মোৰ মনে নধৰে। সেয়ে এদিন নীতা আৰু অভিনৱ দুয়োটাকে বহুৱাই লৈ আমি আটাইবোৰে ঘটনাটো কি হৈছিল সুধিলো। নীতাই তেতিয়ালৈ কি ঘটি আছে একো ভূ নাপায়। তাই অতি স্বাভাৱিকভাৱে কৈ গ’ল,
“তাৰ মনটো বেয়া আছিল তেতিয়া। সেয়ে মই টপিকটো সলনি কৰিবলৈ ক’লো, ‘মেই মগ্ নে যা ৰহী হু, তু ভী চল’। কিন্তু সি একো নোকোৱাত মই বিৰক্ত হৈ গুচি আহিলো।”

আমি সকলোৱে ইটোৱে সিটোৰ মুখলৈ চাই ৰ’লো।

“মগ্ না” আই আই টি বোম্বেৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ শব্দ। যাৰ অৰ্থ ‘পঢ়া’। mug up শব্দটোৰ হিন্দীকৰণ কৰি ‘মগ’ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰে। আন কিছুমান জেগাত ‘ৰত্ না’ বুলি কয় একে অর্থ বুজাবলৈ। অভিনৱে পঢ়া জেগাত ‘ৰত না’ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা হয়, সেয়ে সি মগ্ না শব্দটো ইয়াৰ আগতে কেতিয়াও শুনা নাছিল। সেই সময়ত উঠা খং, অলপ আগতে ওপৰৰপৰা তললৈ চব ধুই দিম বুলি কোৱা কথা, সাতে-পাঁচে মিলাই অভিনৱে মগ্ নাক হগ না বুলি বুজি থ’লে। আৰু তাৰপৰাই ভুল বুজাবুজি আৰম্ভ হ’ল। আৰু আমি তাকে লৈ বহুদিনলৈ হাঁহিৰ খোৰাক পালো।

এনেকৈ মানসিক অৱস্থা, শব্দ বিভ্ৰাট বা ভাষা বিভ্ৰাটৰ বাবে কিমানে বা মোক ভুল বুজি থৈছে, ময়ে বা কিমানক ভুল বুজি থৈছোঁ।

☆★☆★☆