ফটাঢোল

গজল: সঙ্গীতৰ এক যাদুকৰী পৰশ – সঞ্জীৱ মজুমদাৰ।

ঊৰ্দু সাহিত্যৰ আটাইতকৈ মনোমোহা তথা অভিন্ন অংগ হৈছে শ্বায়েৰী। শ্বায়েৰীৰ অৰ্থ হ’ল এক সাংগীতিক লয়যুক্ত কবিতা। মনৰ গভীৰতা আৰু আবেগ অনুভূতিৰ মাজৰপৰা প্ৰকাশ পোৱা ছন্দোময় শব্দৰ মায়াজাল এই শ্বায়েৰীসমূহ, যি মায়াজালে যুগ যুগ ধৰি মানুহক বিমুগ্ধ কৰি আহিছে। শ্বায়েৰীবোৰক ৰাগ ভিত্তিক সুৰাৰোপ কৰি সঙ্গীতৰ ৰূপ দিলেই হৈ উঠে গজল। শাস্ত্ৰীয় সংগীতৰ ৰাগ আৰু সুৰেৰে সমৃদ্ধ আৰু মননশীল প্ৰেমৰ কাব্যিক প্ৰকাশ এই শ্বায়েৰীবোৰ হৈ পৰে একো একোটা হৃদয়স্পৰ্শী গজল। শ্বায়েৰী আৰু ধ্ৰুপদী সঙ্গীতৰ সমন্বয়ৰ এক অপূৰ্ব অভিব্যক্তিৰ নিদৰ্শনেই হৈছে গজল। গজল

Read more

ভাষা-চিন্তাৰ ক্ৰমবিকাশ আৰু নৌম চমস্কীৰ ভাষা চিন্তা – খগেশ সেন ডেকা

ভাষা-চৰ্চাৰ চমু ইতিহাস পৰম্পৰাগত ধাৰা – পৃথিৱীৰ বুকুত মাত্ৰ দুটা জাতিয়ে বহু অতীজৰে পৰা সম্পূৰ্ণ স্বাধীনভাৱে ভাষা-বিশ্লেষণ-প্ৰক্ৰিয়াৰ একোটাহঁত ঐতিহ্যমণ্ডিত পৰম্পৰাৰ সৃষ্টি কৰা দেখা গৈছে : পশ্চিমত গ্ৰীকসকল আৰু প্ৰাচ্যত ভাৰতীয়সকল ৷ প্ৰাচীন ভাৰতত যিদৰে বেদ-সম্পদৰ ভাষাৰ বিশুদ্ধতা ৰক্ষাৰ বাবে আজিৰ পৰা প্ৰায় আঢ়ৈ হাজাৰ বছৰৰ পূৰ্বে ভাষা-চিন্তাৰ উদ্ভৱ হৈছিল, গ্ৰীচ দেশতো তেনেদৰে প্ৰায় সমসাময়িকভাৱে মহাকবি হোমাৰৰ মহাকাব্যৰ ভাষাৰ সুসংৰক্ষণৰ চিন্তাৰে ভাষা-বিশ্লেষণ প্ৰক্ৰিয়াৰ উদ্ভৱ হৈছিল ৷ ৰক্ষণশীল দৃষ্টিভংগী দুয়ো পৰম্পৰাৰ ঘাই বিশেষত্ব হ’লেও, গ্ৰীক পৰম্পৰাৰ তুলনাত ভাৰতীয় আৰ্য সমাজৰ ভাষা-বিশ্লেষণ-প্ৰক্ৰিয়া অধিক

Read more

অৱতাৰ – লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱা

‘যদা যদা ধৰ্মস্য গ্লানিৰ্ভবতি ভাৰত ধৰ্মং সংৰক্ষণায় বিনাশয় চাসাধুনাম সম্ভবামি যুগে যুগে৷’ ইয়াৰ অৰ্থটো তোমালোকে নিশ্চয় বুজিছা; কাৰণ তোমালোক সকলোবোৰ পণ্ডিত বুলি মোৰ বিশ্বাস৷ অৱশ্যে, সংস্কৃত কেইফাকিত অশুদ্ধ আছে যদি তোমালোকে ধৰিবা; নধৰা যদি সি তোমালোকৰ গাফিলি, মোৰ কচুৰ নহয়৷ বৰবৰুৱাই শুধকৈ সংস্কৃত ক’ব আৰু তাত থকা অশুধবিলাকো ধৰি দিব, এই দুটা কাম একেবেলিয়ে তেওঁৰ পৰা হ’ব নোৱাৰে৷ মুঠতে তেওঁ ইয়াকে কয় যে তেওঁ সম্প্ৰতি স্বৰ্গফেৰত৷ পৃথিৱীত ধৰ্ম কৰ্মৰ নানা গ্লানি দেখি সেইবিলাকৰ প্ৰতিকাৰ সাধি জীৱক কৃপা কৰিবৰ মনেৰে কিছুকালৰ

Read more

শিক্ষক, ছাত্ৰ, সমাজ ইত্যাদি – অত্ৰেয়ী গোস্বামী

“গুৰু ব্ৰহ্মা, গুৰু বিষ্ণু, গুৰু দেৱ মহেশ্বৰ গুৰু সাক্ষাৎ পৰম ব্ৰহ্ম তস্মৈশ্ৰী গুৰুৱে নমঃ।” ব্ৰহ্মা, বিষ্ণু, মহেশ্বৰ অৰ্থাৎ সৃষ্টিকৰ্তা, পালনকৰ্তা আৰু সংহাৰকৰ্তা গুৰুজন। গুৰু পৰম ব্ৰহ্ম। তেওঁৰ চৰণত শতকৌটি প্ৰণাম। তেওঁ ঈশ্বৰ সদৃশ। তেওঁ সৰ্বজ্ঞ। ঈশ্বৰ এনে এক সত্তা যাৰ মাজত চৰাচৰ জগতৰ সৰ্বকালৰ অনন্ত বিষয় ৰাজিৰ শুদ্ধ আৰু বিশ্লেষিত ৰূপ অন্তনিৰ্হিত থকাৰ এক সামাজিক ধাৰণা প্ৰোথিত হৈছে যুগ যুগ ধৰি। ঈশ্বৰে সকলো জানে, সকলো দেখে। মানুহৰ মনৰ অভ্যন্তৰীণ খোকোজাবোৰো ঈশ্বৰৰ নখ দৰ্পনত বুলি আমাৰ বিশ্বাস। শিক্ষকসকলক ঈশ্বৰৰ লগত তুলনা

Read more

উদ্ভিদ আৰু মানৱ সভ্যতা – আইনুল হক

উদ্ভিদ আৰু মানৱ সভ্যতা অতিজৰে পৰা ইটোৱে সিটোৰ সু-সম্পৰ্ক। তাৰেই ঘাইকৈ তিনিটা দিশ আলোচনা কৰিলোঁ। সেইবোৰ ক্ৰমে _ -জৈৱিক (Biological) -পৰিবেশীয় (Environmental) –অৰ্থনৈতিক (Economic) জৈৱিক হিচাপে – উদ্ভিদৰ প্ৰথম গুৰুত্বপূৰ্ণ মূল্যটোৱে হ’ল জৈৱিক মূল্য। আমাৰ পৃথিৱীখনত থকা উদ্ভিদসমূহে বাস্তৱতন্ত্ৰৰ(পৰিবেশতন্ত্ৰ) লগত জড়িত হৈ খাদ্যশৃংখলৰ জৰিয়তে শক্তিৰ প্ৰবাহ (Energy current or Energy wave) অক্ষুন্ন ৰাখিছে আৰু পৰিবেশতন্ত্ৰৰ উৎপাদনশীলতা বজাই ৰাখিছে। পৃথিৱীখন একেলগে এটা ডাঙৰ পৰিবেশতন্ত্ৰ সেয়েহে কোনো এটুকুৰা ঠাইৰ পৰিবেশতন্ত্ৰৰ অৱনমনে পৃথিৱীৰ অন্য ঠাইৰ তন্ত্ৰক প্ৰভাৱ পেলায়। যি প্ৰভাৱ আধুনিক যুগৰ কাৰিকৰী

Read more

ভাষা, সমাজ ইত্যাদি — খগেশ সেন ডেকা

ভাষা হ’ল মানৱ সমাজৰ যোগাযোগৰ বাচিক মাধ্যম৷ মানৱ শৰীৰৰ বিশেষ অংগ বাগযন্ত্ৰৰ দ্বাৰা উচ্চাৰিত ধ্বনি-প্ৰতীকৰ সৈতে অৰ্থৰ সংযোগৰ নামেই ভাষা৷ ভাষাৰ ধ্বনি প্ৰতীকবোৰ আকৌ যথেচ্ছ (Arbitrary)৷ অৰ্থাৎ, ধ্বনি বা ধ্বনি সমষ্টিৰ সৈতে সেই ধ্বনিয়ে প্ৰকাশ কৰা অৰ্থৰ কোনো সহজাত সম্বন্ধ নাই৷ এই সম্বন্ধ মানি লোৱা সম্বন্ধহে আৰু ই এক পৰম্পৰাৰে মানুহৰ মুখ বাগৰি চলি আহিছে৷ উদাহৰণ স্বৰূপে কুলাৰ দৰে কাণ দুখনেৰে সৈতে বিৰাট বপুৰ জন্তুটোৰ নাম আমাৰ ভাষাত হাতী কিয় হ’ল, সেই প্ৰশ্ন কোনেও, কেতিয়াও কৰা নাই৷ আজিৰে পৰা যদি

Read more

“মুকলি চিঠি”ৰ এটি প্ৰবন্ধ– ড° লীলা গগৈ

মিছা! মিছা! মিছা! মিছা! মিছা!! মিছা!!! সকলো মিছা৷ মাছ মিছা, কথা মিছা, আইন মিছা, কানুন মিছা৷ খালত মিছা, বামত মিছা, দামত মিছা, বামত মিছা, বিলত মিছা, শিলত মিছা, মিলত মিছা, কিলত মিছা৷ মুঠতে ‘আনে যি আন দিয়ে, মিছা মাছেও বান দিয়ে৷’ তাহানি ফিৰিঙি চাহাবৰ দিনৰে পৰা যিমান আইন-কানুন, ৰীতি-নীতি, বিধি-বুধি, উপবিধি-অপবিধি ওলাল, সেইবোৰৰ এতিয়া গুণ নাইকিয়া হ’ল, নেফাপে৷ এতিয়া মিছাই সঁচা নকৰিলে, কোনেও তাৰোঁতা নাই- চাৰিওপিনে মাৰোঁতাহে মাৰোঁতা৷ হাতত টাঙোন, কান্ধত বন্দুক, পিঠিত কন্দুৱা গেছৰ কান্দনি কলাই ভাৰ৷ ভৰিত বুট,

Read more

ভগৱান কোন ? — নয়ন জ্যোতি দাস

সাধৰণতে সন্ন্যাসী বা ভগৱান বিশ্বাস কৰা লোকসকলে কোৱা শুনিবলৈ পোৱা যাই যে পূজা কৰিব লাগে। সঁচাকৈয়ে পূজা কৰিব লাগে। পূজা কৰিলে মানসিক শান্তি পোৱাৰ লগতে মনত বিশ্বাস বাঢ়ে, লগতে সেই বিশ্বাসে জীৱনটোক আাগুৱাই নিয়াত সহায় কৰে। কিন্তু পূজা কৰাৰ অৰ্থ বা মনোভাৱ এনে হ’ব নেলাগে যে ম’হ, হাঁহ, আদি নিৰ্বোধ জীৱবোৰক ভগবানৰ নামত বধ কৰিলে ভগৱান সন্তুষ্ট হ’ব। “ কৰ্মই ধৰ্ম” বুলি এষাৰ কথা আছে। প্ৰতিবছৰে দেখি আহিছো যে পূজা বুলি হাজাৰ হাজাৰ নিৰ্বোধ জীৱবোৰক আমি ভগৱানৰ নামত নিধন কৰি

Read more

সপোনঃ এক মিঠা ৰহস্য — উৎপলা শইকীয়া

“সপোন”, কহুঁৱা-কোমল অনুভূতিৰে আৱৰি ৰখা এটা মায়াময় শব্দ৷ আশাৰ অনেক কিৰণেৰে উদ্ভাসিত এটি ছন্দোময় আৱেগ৷ সুকোমল অনুভূতিৰ পৰা দৃঢ়তাভৰা অনুশীলনৰ ৰূপান্তৰলৈকে বিস্তাৰিত হৈ থাকে সপোনৰ এই সুবিশাল পৰিসৰ৷ এটা মিঠা সপোন পৃথিৱীখনক হেপাঁহ পলুৱাই চোৱাৰ৷ শুকুলা ডাৱৰৰ স’তে লুকাভাকু খেলি শৈশৱতে দুচকুত সানি লোৱা এটি মিঠা সপোন আমি সকলোৱে লৈ ফুৰোঁ। বুকুত বান্ধি যেন আজীৱন ধৰি ৰাখিম সোণোৱালী শৈশৱক হেঁপাহৰ আঁচলেৰে মেৰিয়ায়৷ জাৰৰ কুহুমীয়া পুৱাটিত মিঠা ৰ’দ একাঁজলিৰ সপোন, গ্ৰীষ্মৰ ভৰদুপৰীয়া এচাটি মৃদু মলয়াৰ সপোন৷ নীলা আকাশ এখন হেঁপাহ পলুৱাই

Read more

প্ৰেম আৰু ৰ’দালিৰ কবি হীৰেন ভট্টাচাৰ্য — চাহিন জাফ্ৰি

সাম্প্ৰতিক অসমীয়া কাব্য জগতত “হীৰুদা” নামেৰে জনপ্ৰিয়তা অৰ্জন কৰা কবি হীৰেন ভট্টাচাৰ্যক সুগন্ধি পখিলাৰ কবি বুলিও জনা যায়। শব্দৰ যাদুকৰ হিচাবেও খ্যাত এইজনা কবিৰ কেইবাখনো কাব্য সংকলন প্ৰকাশ পাইছে। তাৰ ভিতৰত- ‘ৰৌদ্ৰ কামনা’ (১৯৬৪), ‘মোৰ দেশ আৰু মোৰ প্ৰেমৰ কবিতা’ (১৯৬৯), ‘বিভিন্ন দিনৰ কবিতা’ ‘কবিতাৰ ৰ’দ’, ‘শইচৰ পথাৰ মানুহ’ (১৯৯১) আৰু তেখেতৰ স্ব-নিৰ্বাচিত কবিতাৰ সংগ্ৰহ’ সুগন্ধি পখিলা’। ১৯৩২ চনত যোৰহাট জিলাত জন্ম গ্রহণ কৰা কবি ভট্টাচাৰ্যই ১৯৯২ চনত’ সাহিত্য অকাডেমি বঁটা’ আৰু ২০০০ চনত ‘অসম উপত্যকা সাহিত্য বঁটা’ লাভ কৰে।

Read more
1 18 19 20 21 22 27