এই পৃথিৱীত বহুত মানুহ আছে যি সকল ৰসৰ ভঁৰাল। কেতিয়াবা নিজৰ কথাকে লৈ ইমান ধুনীয়াকৈ ব্যংগ কৰে যে নাহাঁহি নোৱাৰি। তেনে এজন দাদাৰ কথাই কবলৈ লৈছো। দাদাজন এতিয়াও বৰলা হৈ আছে বাবে সকলোৱে বৰলাদা বুলিয়েই মাত লগায়।বিয়াই-সভাহে সকলোৱে বেৰিকুৰি দাদাৰ লগত কথাপাতে।ৰসৰ ভাণ্ডাৰ দাদাই নিজৰ কথাকে বৰ ৰস লগাকৈ কয়। এবাৰ এখন বিয়াত এজনে সুধিলে, :বৰলা, ছোৱালী চাবলৈ গৈছিলা নহয় কি হ’লগৈ? :ঠিক হওঁ হওঁ হৈয়ো নহ’ল আৰু দাদা। :কিয় বা? :এহ আপুনিতো জানেই মই মিছা মাতিব নোৱাৰো।ছোৱালী চাই অহাৰ

লোকসাহিত্য লোকমনৰ প্ৰকাশ। লোকসাহিত্যত প্ৰতিফলিত হয় লোকমনৰ হাঁহি-কান্দোন, প্ৰেম-বিৰহ, জ্ঞান-অভিজ্ঞতা। সামূহিক আৱেগৰ সাহিত্যিক ৰূপেই হৈছে লোকসাহিত্য। আদিম কালৰ লোকসাহিত্যৰ স্রষ্টাসকল আক্ষৰিকভাবে শিক্ষিত নাছিল বাবেই লোকসাহিত্যৰ অন্যতম বাহন আছিল মুখ। যুগ যুগ ধৰি মানুহৰ মুখে মুখে চলি অহাৰ বাবেই লোকসাহিত্যই স্থান-কাল সমাজভেদে ৰূপ সলায়। সেয়ে হ’লেও আদিম জঁকাটো কিন্তু একে থাকে। লোকসাহিত্য কোনো ব্যক্তিবিশেষৰ সৃষ্টি নহয়। ই যুগৰ সীমা অতিক্ৰমি লোকমনত সৃষ্ট আৱেগ-অনুভূতি, প্ৰচলিত জীৱনচৰ্য্য, জাতিৰ মনস্তত্বৰ বৰ্ণময় প্ৰকাশ। লোকসাহিত্যৰ বিষয়বস্তু, ৰূপবস্তু আৰু ভাৱবস্তুলৈ লক্ষ্য কৰিলে দেখা যায় সকলো প্ৰকাৰৰ লোকগীতৰ

(১) মনত এটা আশা আছিল হোৱা নাট্যকাৰ সুন্দৰ সুন্দৰ নাটক লিখি লগাম তোলপাৰ নাটক লিখি মৌলিক সদায় থাকিম নিৰ্ভীক পিছে দাদাই কৰিলে চোন সকলো ছাৰখাৰ। (২) দেখিছানে বাৰু দুশখন নাটকৰ ৰচক নাটক দেখি তুমি মাৰিবা তভক নিজেই হয় পৰিচালক বাকী নাট্যকাৰ বালক কাহিনী এটা ঘোলা ডিমা মাথো জাক জমক। (৩) শিল্পী বুদ্ধিজীৱী সাহিত্যিক লিখক সাংবাদিক নাট্যকাৰ পৰিচালকেও হেৰাইছে দিক্ বিদিক ভাল নালাগে হেনো নহ’লে ককটেইল তেতিয়াহে হয় নাটক বেছিকৈ চেইল নিজৰ গাতে চোন গোন্ধ কিয় কৰা চিক চিক। *****

“ভূ”মানে হেনো পৃথিবী, “গোল” মানে গোলাকাৰ। ঘূৰণীয়া পৃথিবীখনৰ কথাই আছে ভূগোলত সোমায়। নদ-নদী, সাগৰ-বিল, দেশ-মহাদেশে পৃথিবীখনি শুৱনি কৰি ৰাখিছে অতিকে। তাকে পঢ়ি যাবলৈ চাৰে দিছে সকিয়নী নোৱাৰিলে বাচিব পিঠিত ফুলৰ বাগিছাখনি। পঢ়া টেবুলত থম-থমকৈ বহি ভাবি আছো মই এটা প্ৰশ্নৰো উত্তৰ নোৱাৰিম কাইলৈ শ্ৰেণীত গৈ– সাতে-পাঁচে চিন্তা কৰি মেলি ল’লো ভূগোলখন অংক-চংক পাছত কৰিম জানি লও পৃথিবীখন। সাত বৃহৎ মহাদেশ আৰু পাঁচখন মহাসাগৰ একেলগে মিলি গঢ়িছে আমাৰ ধৰণী সুন্দৰ বায়ু, পানী, মাটি আৰু সাগৰৰ তলিখন কেনেকৈনো গঠন হৈছে জানো আমি

পৰিত্ৰাণায়ং সাধুনাং সত্যেন্দ্ৰস্য পায়জামাং: এই যে আমাৰ সত্যেন্দ্ৰ দা, ওৰফে সতীদা, মানুহটো বহুত বহুত বাগ্মীবৰ। কথাৰ লাচত কথা কয়, কথাৰ লাচেৰেই কাটি থয়। কথাবোৰ কিন্তু সাংঘাতিক ‘পোষ্ট মডাৰ্ণ’! অসংলগ্ন, কিন্তু সংগতিবিহীন নহয় । সিদিনা আহিল নহয় মোৰ কোঠালৈ! আহিয়েই ক’ব ধৰিলে, “ডেকা ল’ৰা। কিনো দিনৰ দিনটো শুই মৰা!? যাওঁ‌ ব’লা ৰাজাবাৰী, ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদী পাৰ কৰি৷” সতীদাই মোক টানি-আজুৰি উঠাই ৰাজাবাৰীলৈ লৈ গ’ল। ফেন্সীবাজাৰতেই জাহাজঘাটটো। ভট্-ভটী নাৱত উঠি আমি নদীৰ সিপাৰলৈ যাত্ৰা কৰিলোঁ। পানীজাহাজখনত দুজনী ফৰেইনাৰ ছোৱালীও উঠিছে। সতীদা উঠি গৈ

মানৱ সভ্যতাৰ বিকাশত সৰ্বাধিক অৰিহণা যোগোৱা উপাদান হৈছে সাহিত্য ৷ এই সাহিত্যৰ অধিকাংশই গল্প উপন্যাস আদিয়ে আগুৰি ৰাখিছে৷ গল্প আৰু উপন্যাসৰ যোগেদি সমকালীন সময় আৰু সমাজ ব্যৱস্থাৰ প্ৰকৃত স্বৰূপ প্ৰদৰ্শিত হয়৷ সাধাৰণ মানৱ জীৱন হাঁহি-কান্দোন, দুখ-সুখ, সমস্যা-প্ৰতিকাৰ, সফলতা-বিফলতা আদিতেই সীমাবদ্ধ থাকে৷ আধুনিক সাহিত্যয়ো জীৱনৰ এই সকলোবোৰ দিশ একত্ৰিত কৰি গভীৰ ভাৱবোধেৰে সাৱলীল আৰু পৰিশীলিতভাৱে প্ৰকাশ কৰাৰ চেষ্টাত প্ৰতিনিয়ত চেষ্টা কৰে৷ সাহিত্যৰ নবৰসৰ ভিতৰত এক উল্লেখযোগ্য ৰস হ’ল হাস্যৰস৷ বাস্তৱ জীৱনৰ দুখ যন্ত্ৰণা আঁতৰাই সফল আৰু সুখী হোৱাৰ জোখেৰে ৰস বা

এইবাৰৰ শনি এক্কেবাৰে পঢ়াকু শনি৷ দিনৰ দিনটো লাইব্ৰেৰীত বহি থাকে৷ প্ৰতি দুঘণ্টাৰ মূৰে মূৰে এবাৰকৈ উঠি আহে৷ কাৰণটো চাহ৷ শনি চাহপ্ৰেমী৷ পঢ়া আৰু চাহ নহ’লে শনিৰ জীৱন বৃথা৷ এপ্ৰিল মাহৰ কথা৷ লেবাৰ ৰুমত ডিউটি চলি আছে৷ শনি, মই আৰু আন তেৰজনৰ ডিউটি পৰিছে গোটেই এপ্ৰিল মাহটোত৷ পোন্ধৰজনৰ পাঁচজনকৈ তিনিটা সৰু সৰু গ্ৰুপত ভাগহৈ ইভিনিং আৰু নাইট ছিফটৰ ডিউটি কৰি আছিলোঁ‌৷ দুদিনৰ মূৰে মূৰে এদিন অফ্৷ প্ৰথম কেইদিনমান ঠিক ঠাকে গ’ল৷ কিন্তু যিমানেই বিহু ওচৰ চাপি আহিল, সিমানেই গ্ৰুপৰ মাজত এটা

শ্ৰেণীকোঠাত টোপনিৰ বাবে বিখ্যাত হৈ পৰা এই ধুনু আপীজনীৰ আৰু এটা ইণ্টাৰেষ্টিং কেছ ক’বলৈ ওলাইছো দেই ৰাইজ৷ দায়-দোষ ক্ষেমিব৷ সেইদিনা ছাৰৰ কথাত মোৰ অকণমানি নাকটোত লাজ অকণমান লগাত পিছদিনাখন অলপ কণ্ট্ৰ’ল কৰি ক্লাছলৈ গ’লোঁ৷ সঁচাকৈয়ে সেইদিনা মই অকণো টোপনি মৰা নাছিলোঁ৷ হঠাৎ মোৰ পৰিৱৰ্তন দেখি লগৰমখা আচৰিত হোৱাৰ লগতে হতভম্বও হ’ল৷ মোৰ নলে-গলে লগা বৰপেটীয়া আপীজনীয়ে মোক সুধিয়েই পেলালে- -“কি হ’ল এ তৰ্ আজি? টোপ্নি মৰা নাই জি?“ -অ’ ৰ’ব এটা কথা ক’বই পাহৰিছো, আমি আকৌ তেতিয়া খুব অফলাইন চাট্

হাঁহি মানুহৰ জীৱনৰ এক অভিন্ন তথা অবিচ্ছেদ্য অংগ৷ মানুহে বিচাৰি ফুৰা হাঁহিৰ লগতে জড়িত হৈ আছে মনৰ সুখানুভূতি৷ সুখী মানুহৰ মুখায়ৱত হাঁহি অনৱৰতে বিৰিঙি থকা বুলি অনুভৱ হলেও সুখ হ’ল দুষ্প্ৰাপ্য৷ গতিকে অকল হাঁহিৰেই এজন মানুহক সুখী বুলি কব পাৰি জানো? মানৱ ইতিহাসৰ ক্ৰম বিকাশ আৰু বিৱৰ্তনৰ লগে লগে বহু কথাই সলনি হৈছে, তাৰ লগতে সলনি হৈছে মানুহৰ হাঁহিটোও৷ আগতে মানুহে কেনেকৈ হাঁহিছিল তাৰ বিষদ বিৱৰণ নেপালেও মহাভাৰত ৰামায়ণৰ সময়ত মানুহে যে দিল খুলি হাঁহিছিল সেয়া বিভিন্ন নাটক, চিনেমা বা

টুঁ টুঁ টুঁ টুঁ … ৰাতিপুৱাই বিকট শব্দ কৰি এলাৰ্মটো বাজি উঠিল৷ কাণৰ ভিতৰত যেন ৰণশিঙাহে বাজি উঠিল! বিকট শব্দটোত মই টোপনিৰপৰা ধৰফৰাই উঠি ’চাবধান’ হৈ বহি গলোঁ৷ উস! কি অশান্তি! শব্দকেইটা মুখৰ পৰা জোৰকৈ ওলাই আহিল৷ মোৰ কাণত যেন জুইৰ ফিৰিঙতিয়েহে জঁপিয়াই ফুৰিছেহি! অন্য দিনবোৰৰ দৰেই ৰাতি শোৱাৰ আগতে সময়খিনি জুখি-মাখি এলাৰ্মটো চেট কৰি টোপনি গৈছিলোঁ৷ সদায় ৰাতি শোৱাৰ আগতে গন্তি কৰি কৰি সময় মিলাই এলাৰ্মটো চেট কৰি টোপনি যোৱাতো বিয়াৰ পাছৰ পৰাই মোৰ অন্য কামবোৰৰ দৰেই এক নিত্য