হাই-ৱেৰ পৰা সৰু উপপথটোৰে নামি প্ৰায় এক কিল’মিটাৰ সোমাই অৱশেষত ঘৰটো পালোঁ। ওচৰে-পাজৰে ঘৰ বুলিবলৈ তেনেকৈ নায়েই। অলপ আঁতৰত ডাঙৰ বিল্ডিং এটাৰ কাম চলি আছে। পথটোও ভাল নহয়। গে’টখন খুলি সোমাই গ’লোঁ ঘৰটোলৈ। গে’টৰ পৰা মূলঘৰটোলৈ এটি সৰু পকী বাট। দুয়োকাষে সৰু সৰু ফুলৰ পুলি কিছুমান। আছাম টাইপৰ ঘৰ যদিও বেছ ডাঙৰ যেনেই লাগিল। কলিং বেলটো টিপাৰ লগে লগে ভিতৰৰপৰা কুকুৰে ভূকা শুনিলোঁ। কুকুৰক মই ভয় কৰোঁ বিৰাট। দুখোজমান পিছুৱাই আহিলোঁ। মহিলা এগৰাকী ওলাই আহিল। নয়না, মিছেছ নয়না শইকীয়া! …ফ’টোত

কালি৷ হয় কালিয়েই মোৰ পঞ্চাশ হাজাৰ ফলোৱাৰ হৈ গৈছে৷ সেই উপলক্ষ্যে চাৰিওফালৰ পৰা শুভেচ্ছাৰ ধল বৈছে৷ গোটেই ৰাতি সকলোকে ফেচবুকত ৰিপ্লাই দি দি ভাগৰুৱা হৈ পৰিছো৷ তথাপি! পঞ্চাশ হাজাৰ ফলোৱাৰ৷ এতিয়া আৰু আগৰ দৰে থাকিলে নহ’ব৷ ৰাতিপুৱা শুই উঠিয়েই নতুন চাৰ্ট-পেণ্ট পিন্ধি টাইগাৰ শ্ৰফ টাইপ লুক এটা দি বিছনাত বহি আছো৷ আস্, যদি হাতত এটা গীটাৰ থাকিলেহেতেন৷ ঠিক সেই সময়তে মা মোৰ বেডৰুমলৈ সোমাই আহিল, – অই, জাবৰৰ বাল্টিটোৰ জাবৰখিনি বাহিৰত পেলাই আহ এতিয়াই৷ মানে? জাবৰ? হাৰে ভাই মই এতিয়া

ভণ্টী এজনীৰ বিয়া মোটামুটি ঠিক হৈছেগৈ ৷ ল’ৰাৰ কথা খাৰাংখাচ ৷ যি-কোনো মূল্যৰ বিনিময়ত সি বিয়া পাতিবই ৷ অৱশ্যে আমি অৰ্থাৎ পৰীক্ষকদ্বয়ে (খুৰাদেউ আৰু এই ‘অধম’) এতিয়াও সেউজ সংকেত দিয়া নাই ৷ কাৰণ, পৰিচয়মূলক ‘ভাইভা’টো এইপৰ্যন্ত হোৱায়েই নাই ৷ তাৰপৰা যোগ-বিয়োগ-পূৰণ-হৰণ কৰি ফাইনেল মেৰিট লিষ্টখন উলিয়াবলৈ আছেই ৷ গতিকে কইনাই বেছি পেনপেনাই থাকিলে আমাৰ এটাই উত্তৰ- “বেছি সপোন-টপোন নেদেখিবি৷ সাগৰলৈ এতিয়াও বহু দূৰ৷ আগতে ভাইভা হৈ লওক৷” ভাইভাৰ নাম শুনি ছোৱালী সেইপিনেই তাপ মাৰিলে ৷ অৱশেষত কালি দিনৰ এঘাৰ বজাত

(১ ডিচেম্বৰ “বিশ্ব এইডছ দিৱস” উপলক্ষে ) তেতিয়া আমিও ঠিক দাড়ি ঠুঁটিয়া বয়স পাৰ কৰিছোঁ৷ আমি মানে – মই, পঙ্কজ, দিগন্ত, ইমৰাণ, গৌৰৱকে লৈ আৰু তিনিজন মান৷ প্ৰায়ে আবেলি হ’লে পানবজাৰৰ নেহৰু পাৰ্কৰ সন্মুখত নহ’লে ৰেৱতীৰ আগত আড্ডাত বহোঁঁ৷ আড্ডাৰ বিষয়বস্তুবোৰো সদায় ভিন্ন৷ ব্যক্তিগত বিষয় থাকিলে কেতিয়াবা আকৌ দুই-তিনিদিনলৈ এটাই বিষয়বস্তু৷ ইমাৰাণৰ মন কেইদিনমানৰ পৰা বিৰাট ভাল৷ : ঐ এই মালবিকা মহন্ত যে, আৰে চিনি নাপাও নেকি; ঘোঁচখোৰ মহন্তৰ জীয়েক….৷ জাননে, তাই আজিকালি মোক বৰকৈ ভাও দিয়ে৷ সেইদিনা মাককো চিনাকি

ডিগ্ৰী পাছ কৰাৰ পাছত ইউনিভাৰ্চিটিত চিট নেপাই অ’ত-ত’ত চাকৰিৰ বাবে ইন্টাৰভিউ দিয়ো পাঁচ বছৰমানলৈকে চাকৰি এটা গোটাব নোৱাৰাত প্ৰত্যেক দিনা মা-দেউতাৰ বকনি খাই খাই আমনি লাগি এদিন ‘সংস্থাপন’ নাম দি NGO এটাকে খুলিলো বাপেকে। ইয়াত আন্দোলনকাৰী ভাৰাত দিয়া হয়। লগত আৰু কেইটামান ভেগাবণ্ড গোটাই ল’লোঁ‌। যোগ্য প্ৰাৰ্থীৰ বাবে বিজ্ঞাপন দিয়া হ’ল। শিক্ষাগত অৰ্হতাৰ কোনো সীমা নাই। শাৰীৰিক যোগ্যতাৰো কথা নাই। দুটাই যোগ্যতা অপৰিহাৰ্য: ১/ টি ভি চেনেল কেইটাই প্ৰশ্ন কৰিলে টপৰাই কিবাকিবি ক’ব পৰা, ২/ আন্দোলনৰ তীব্ৰতা অনুযায়ী কেতিয়াবা উগ্ৰ

বহুতদিনৰ মূৰত গুৱাহাটীৰ পৰা গাঁৱৰ ঘৰলৈ আহিছোঁ। ডাঙৰ ভটিজা ল’ৰাটোৰ বিয়া। ককাইদেউ ঢুকোৱাৰ পৰা ময়েই দুয়োখন ঘৰৰ মূৰব্বী হেন। গাঁৱৰ ঘৰত বৰ্তমান নবৌ আৰু সৰু ল’ৰা ছোৱালী দুটা। ডাঙৰ ল’ৰাটোৱে ইঞ্জিনীয়াৰিং আৰু এমবিএ পাছ কৰাৰ পাছত বাংগালুৰুৰ প্ৰাইভেট কোম্পানী এটাত কৰ্মৰত। বৌৰ ইচ্ছা তাৰ সোনকালে বিয়াখন পতা হওঁক। আলেঙে আলেঙে ছোৱালীও চাইছে দুজনীমান। বৌৰ ভায়েকদুজনেও এই বিষয়ত সহায় কৰিছে বহুত। মোৰ বাৰে বাৰে অহাৰ অসুবিধা। অফিচৰ কামত দিল্লী কলকতা দৌৰি ফুৰোতেই যায়। মাহৰ আধা যদি ঘৰত বাকী আধা হোটেলৰ ৰূমত

“শৰীৰ ক্ষন্তেকীয়া, আত্মা অমৰ। যেতিয়াই আমি কাৰোবাৰ মংগল কামনা কৰোঁ সেয়া প্ৰেম, পিছে যেতিয়া সেইজনক নিজৰ হাতৰ মুঠিত ধৰি ৰাখিব বিচাৰো সেয়া মোহ। এই মোহ অন্ধ কিন্তু প্ৰেম শাশ্বত, প্ৰেম পোহৰ। পিছে স্বয়ং পোহৰ নিজেই আন্ধাৰহে। যদিও নক্ষত্ৰৰপৰা বিচ্ছুৰিত বৰ্ণালী চিৰপ্রৱাহমান, ধূলিকণাহীন মহাকাশত পোহৰক আমি চকুৰে নেদেখো, কিন্তু সেই পোহৰ পৰি উজলি উঠা চন্দ্ৰমাক দেখি উদ্দেলিত হওঁ। আমাৰ চকুত ধূলিকণাৰ অবিহনে পোহৰ নিজেই আন্ধাৰ। প্ৰেমো সেই পোহৰেই যি আমাক পোহৰাই তোলে। আমিও সেই ধূলিকণাই যাৰ অবিহনে স্বয়ং প্ৰেমো অসম্পূৰ্ণ।” গুৰুজীৰ

-তাৰ পিছত? – তাৰ পিছত আকৌ কি! কাহিনীৰ অন্ত পৰিল। – ইহ! কেনেকৈ হ’ব? কাহিনীৰ নায়ক আৰু নায়িকাৰ মিলনেই নহ’ল দেখোন? – কিছুমান কাহিনী অপ্ৰাপ্তিতেই শেষ হয় প্ৰিয়া! মিলন-প্ৰিয়া! নাটকীয় যেন লাগিছে ন’ নামবোৰ? মই নিজে দি লোৱা নাম নায়ক আৰু নায়িকাৰ। ও ভুল নুবুজিব। মিলনৰ কাহিনীৰ নায়ক নায়িকাৰ নহয়- মিলন আৰু প্ৰিয়া। এয়া আমাৰ কাহিনীৰ নায়ক আৰু নায়িকা- নায়ক মিলন আৰু নায়িকা প্ৰিয়া। নায়ক আৰু নায়িকাৰ বৰ্ণনা দিলেই হ’ব জানোঁ? কাহিনী এটাও লাগিব। নিশ্চয়। ঠিক আছে তেন্তে আগবাঢ়ি যাওঁ

: তোমাৰ নামটো কোৱা। মোৰ প্ৰশ্নৰ উত্তৰত কোচত থকা কণমানিটোক জোকাৰি জোকাৰি ক’লে – : কান্দে বাইদেউ! : কোনে কান্দে? : কুনিও কান্দা নাই। আপনি সোধা কাৰণে ক’লো আৰু। : অ’! তোমাৰ নামটো কোৱা। : কান্দে বাইদেউ। এইবাৰ উপায় বিহীন হৈ মূৰটো দাঙি ডিঙিটো অলপ ইফালে সিফালে কৰি চালোঁ। ক’তা? কোনেও কন্দা কটা কৰি থকা নাইচোন! ভিতৰি ভিতৰি অলপ খঙো উঠিল। নামটো সুধিলে নামটো ক’ব লাগে। তেতিয়া পঞ্জীয়ন নম্বৰৰ সৈতে মিলাই নামটো লিখিব পাৰো মই। অযথা… ইপিনে ৰৈ থকা প্ৰকাণ্ড

ৰঞ্জন বৰুৱাৰ মন মগজু এইকেইদিন গৰম হৈ আছে৷ নহ’বনো কিয়? বাৰীৰ তামোল গছকেইজোপাত এইবাৰ প্ৰথম তামোল লাগিছিল, তাকো পাৰিম বুলি ভাৱি থাকোঁতেই গছৰ তামোল উদং৷ শাকনি দৰাটো গোটেই নিগনিয়ে মাটিৰ তলত তলাতল প্ৰসাদেৰে নিজৰ সাম্ৰাজ্য বনাইছে৷ সৰুতে ঘৰৰ চোতালত তামোলৰ ঢকুৱাত চুঁচৰি গাড়ী গাড়ী যে খেলিছিল, নিগনিবোৰেও যেন তাকেই খেলিবলৈ লৈছে! লহপহকৈ বাঢ়ি অহা পালেং, বাবৰী শাককেইডাল ৰাতিৰ ভিতৰতে চোঁচৰাই গাতত সোমোৱাইছেগৈ৷ হ’ল বুলিনো কিমান সহ্য কৰিব? অৱশ্যে বৰুৱাই অকল খং কৰিয়েই ক্ষান্ত থকা নাই,তামোলৰ সৰ্বপ্ৰথম শত্ৰু কেৰ্কেটুৱা বুলিয়েইতো বজাৰৰ