“দাদা, নমস্কাৰ, ভালে আছে? কালি যেতিয়াই দোকানৰ শুভাৰম্ভৰ কথা গম পালোঁ মনটোৱেই ভাল লাগি গ’ল৷ এইবাৰ মিঠাই খাবই লাগিব, মানে এইবাৰ গ’লে মিঠাই মইয়েই লৈ যাম দাদা, সকলোফালে আপোনাৰেই জয়জয় ময়ময় আৰু! …… হয়, দাদা হয়, আপোনাৰ কাৰণে আৰু…ধেইত, দাদা, সেইবোৰ কৈ লাজ নিদিব আৰু, আপোনাতকৈ ওপৰত কোনো নহয়! হয়…৷” দূৰভাষ যন্ত্ৰটোত এজন মুধাফুটা ‘সাহিত্যিক’ আৰু তেওঁৰ গুণগ্ৰাহীৰ মাজত কথোপকথন৷ তেওৰ ‘গুণগ্ৰাহী’ জনে ফোনতে এনেকে মূৰ দোঁৱাইছে যেন চৰণ স্পৰ্শ কৰাৰ পিচত মূৰটো চিধা কৰিবলৈ সময়ে পোৱা নাই৷ আচলতে তেওঁ

গণিত আমাৰ প্ৰত্যেকৰ জীৱনৰ এক অপৰিহাৰ্য অংশ৷ পাচলিৰ দোকানত কেনেকৈ ৪০টকা হ’ব, ৩০ লোৱা বুলি কোৱাৰ পৰা, অনলাইন শ্বপিংত কিমান পাৰ্চেণ্ট ডিচকাউণ্ট সকলোতে অংকৰ জংক পংক৷ আজি পিছে আন এটা বিষয়ৰ ওপৰতহে অংকৰ ফৰ্মূলাৰ নিৰ্ভুল সূত্ৰৰ প্ৰয়োগ আলোচনা কৰা হ’ব৷ প্ৰেমত গণিতৰ সূত্ৰ৷ শুনিবলৈ অদ্ভুত নহয় নে! তথাপিও আলোচনা কৰিব লাগিবই৷ কিয়নো বৰ্তমানৰ পৃথিৱীত ইয়াৰ ব্যাপক তথা বিশুদ্ধ প্ৰয়োগ হোৱা দেখা যায়৷ ১) প্ৰেমৰ উক্ মুকনি সাধাৰণতে হাইস্কুলীয়া জীৱনতে দেখা যায়৷ স্কুলৰ বেঞ্চবোৰত অথৱা টয়লেটৰ দেৱালত লিখা হয় প্ৰেমৰ প্ৰথমটো

“দত্তনী বাইদেউ” দত্তনী বাইদেউ সৰুৰে পৰাই বিৰাট জোৰকৈ আশা আছিল কিবা এটা হোৱাৰ৷ পঢ়া শুনাত ভাল নাছিল যদিও বৰ বেয়াও নাছিল৷ মাত্ৰ ইংৰাজীটো লোকৰ ভাষা হোৱাৰ বাবে কেতিয়াবা হেং মাৰি দিয়ে৷ এবাৰ  স্কুলত ছাৰে এপাহ ফুলৰ নাম কব দিওঁতে পাহৰি জনাৰ ভিতৰৰ একমাত্ৰ ইংৰাজী বাক্য I am a cup ছাৰ “এইটো এটা কাপ” বুলি অনুবাদেই কৰি দিলে নহয় l ছাৰে খঙতে তোৰ মূৰাটো You are a fool বুলি চিঞৰীয়েই দিলে৷ দত্তনিয়ে লাজতে মূচকচ যোৱা যেন হৈ বোলে –“ ইছ ছাৰ

সেই মইনা পাৰিজাতৰ দিনৰ পৰাই গান গোৱাৰ অভ্যাস এটা গঢ় লৈ উঠিছিল। শনিবাৰে আবেলি গান এটা শিকায়, আমি দেওবাৰে সেইটো গাব লাগে। যিখিনি ল’ৰা-ছোৱালীৰ গান শুনি ছাৰজনৰ লগতে তাত উপস্থিত থকাকেইজনৰ কর্ণ-কুহৰত অসহনীয় কম্পনৰ সৃষ্টি কৰে তেওঁলোকক পোনছাতেই থিয় হৈ থকা শাৰীৰ পৰা বহিস্কাৰ কৰা হয়। বাকীখিনিক তবলা আৰু হার্মনিয়ামৰ হৈতে গানটোৰ আখৰা কৰায়। “ইহঁতৰ ভিতৰত কাৰোবাৰ যদি সেই দিনা কিবা অসুবিধা হয়, তেতিয়া তহঁতৰ মাজৰ পৰা কোনোবা এটাই স্থানটো পাবি।”-মনটো ভাল লগাবলৈ কোনোবা এজনে তেনেকৈয়ে কয়। অমুকা সদায় সেই

বিদ্যালয় ছুটীৰ পিছত ৰাহুলৰ ৰিজাল্টৰ খবৰটো লৈ যাওঁ বুলি শইকীয়া ছাৰ ৰাহুলহঁতৰ ঘৰত সোমাল ৷ ৰাহুল তেখেতৰে ছাত্ৰ আছিল ৷ দুবছৰ আগতে তেখেতৰ বিদ্যালয়ৰ পৰাই সি ষ্টাৰ মাৰ্কসহ হাইস্কুল শিক্ষান্ত পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হৈছিল ৷ তেখেতে পঢ়োৱা ইংৰাজী বিষয়ত সি ৯৭% নম্বৰ পাই স্কুলৰ নাম উজ্জ্বল কৰিছিল , তেখেতকো গৌৰৱান্বিত কৰিছিল ৷ সেইদিনাও তেখেত আহিছিল মেধাবী ছাত্ৰজনৰ ঘৰলৈ ৷ কলিং বেলৰ শব্দ শুনি ৰাহুলৰ মাকে দুৱাৰখন খুলি শইকীয়া ছাৰক দেখা পালে , আথেবেথে ছাৰক ভিতৰলৈ মাতি নি বহিবলৈ দিলে ! ৰাহুলৰ

বাছখনত উঠিয়েই চাৰিওফালে চকু ফুৰালো৷ চিট এটা পালে ভাল আছিল, কান্ধৰ বেগটোৰ ওজনো বেচি আৰু গাড়ীখনত বেগটো থব পৰাকে ৰেক নাই৷ আশাত পানী পৰিল যেতিয়া দ্বিতীয়বাৰলৈও হাতৰ মুঠিতে পায়ো চিট হেৰুৱাব লগা হ’ল৷ খিড়িকীৰ বতাহ ভালদৰে লগা ঠাই অকণ বিচাৰি থিয় দিলোহি৷ ওচৰত মহিলা এগৰাকী থিয় দি আছে৷ দুয়োজনীয়ে এখন হাত ওপৰৰ হেণ্ডেলডালত আৰু আনখন হাত চিট এটাৰ ওপৰত থৈছো৷ দুবাৰমান হেঁচা থেলাত মোৰ হাতখনে তেওঁৰ হাতখন চুই গৈছে৷ হঠাৎ কিয় জানো অনুভৱ হ’ল তেওঁ হাতখনত স্পৰ্শ হ’লে অলপ ইতঃস্ততঃ

“ অ’ মাইনা! কোন আহিছে চাচোন৷ ” কলিং বেল বজোৱা শুনি মাকে পাকঘৰৰ পৰাই চিঞৰিলে৷ বিৰক্তিৰে টেলিভিচনৰ সন্মুখৰ পৰা উঠি ‘মাইনা’ মানে গৌতমীয়ে দুৱাৰখন খুলিবলৈ বুলি আগবাঢ়িল৷ “ অ’ মা, ভিক্ষা খোজা জেঠাই এজনী আহিছে, তোমাক বিচাৰিছে৷ ” কথাকেইটা কৈয়েই গৌতমী আকৌ টেলিভিচনত ব্যস্ত হৈ পৰিল৷ মাকতকৈ ডাঙৰ যেন দেখা মহিলা মানেই তাইৰ বাবে জেঠাই, সৰু হ’লেই মাহী৷ ডেকাৰ পৰা আদহীয়ালৈকে সকলো অচিনাকি পুৰুষক তাই মামা বুলিয়েই মাতে, মাকে শিকাইছে৷ ‘ককা’ আৰু ‘আইতা’ সম্বোধন দুটাও তাই বয়স বুজি ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ

মোৰ স্পষ্টকৈ মনত আছে আমাৰ মাহঁতে সময় জানিবৰ বাবে ৰ’দ অথবা বেলিৰ পোহৰৰ আশ্ৰয় লৈছিল৷ বেলিৰ পোহৰ চোতালত পৰাৰ লগে লগেই মাহঁতে গম পাইছিল ৰাতিপুৱা ন বাজিছে নে আবেলি চাৰি বাজিছে৷ সময়বোৰ জানিবলৈ তেওঁলোকক কোনো ধৰণৰ ঘড়ীৰ প্ৰয়োজন হোৱা নাছিল৷ ঠিক সেইদৰে চৰাই চিৰিকতিৰ মাতৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিয়েই ৰাতিপুৱা কেইটা বাজিছে মাহঁতে কৈ দিব পাৰিছিল৷ বিছনাত থাকোঁতে মাই ঘড়ী নোচোৱাকৈ কব পাৰিছিল – “বাবা, উঠ ৪টা বাজিল৷ মুখ হাত ধুই পঢ়িবলৈ ল’৷ এইখিনি সময়ত পঢ়িবলৈ ললে মনত থাকে৷” ল’ৰালিকালত আমি

এইবেলি অসম মুলুকত, উক্ত কথাষাৰ আক্ষৰিক অৰ্থত প্ৰযোজ্য হবলৈ গৈ আছে। স্কুলীয়া ল’ৰা ছোৱালীয়ে কোনোধৰণৰ আন্দোলনৰ কাৰ্য্যসূচীত অংশগ্ৰহণ কৰিব নোৱাৰিব। এই সংক্ৰান্তত নতুন আইনৰ খচৰা প্ৰস্তুত। প্ৰেক্ষাপটত মাতৃ আৰু পুত্ৰৰ কথোপকথনঃ মাতৃঃ বোপাই অ’ তোৰ দাঢ়িখিনি এবাৰ কাটিব নোৱাৰ’নে? পুত্ৰঃ কিয় মা, আজি ষাঠি বছৰৰ মূৰত দাঢ়িৰ কথাটো সুধিলা যে? মাতৃঃ বোপাই অ’ তোক দাঢ়িৰ সতে দেখি দেখি, তোৰ আচল চেহেৰাটো পাহৰিয়েই গৈছো। জন্মৰ সময়তো মানে ত‌ই কেচুৱা থাকোতেও, তোৰ মুখমণ্ডলত দাঢ়িয়েই আছিল, এনেকুৱা যেন লাগে। পুত্ৰঃ মা ম‌ই যিটো

বিমলাই বহুদিনৰে পৰা মানুহজনক এখন নিজাকৈ সৰু গাড়ী কিনাৰ কথা কৈ আহিছে কিন্তু মানুহজনে কোনোদিনেই কথাটোত গুৰুত্ব দিব নোখোজে৷ একমাত্ৰ ছোৱালীজনীয়েও ঘৰত থাকোঁতে দেউতাকক গাড়ী এখন কিনাৰ কথা কৈ কৈ একো ফল নাপাই সেই হেপাঁহ বুকুত লৈয়েই শহুৰেকৰ ঘৰো শুৱনি কৰিলেগৈ৷ গোটেই দিনটো নিজৰ দোকানত হিচাপ-নিকাচত ব্যস্ত থকা মানুহজনে সকলো ক্ষেত্ৰতে অঙ্ক মিলাইহে কামবোৰ কৰিব খোজে৷ যেন দুটকাৰ ঠাইত কেনেবাকৈ তিনি টকা খৰচ কৰিলে গোটেই পৃথিৱীখন ওলট-পালট হৈ যাব৷ কিন্তু সেইদিনা ৰাতি দোকানৰ পৰা আহি হঠাতে বিমলাক ক’লে যে, “হেৰা,