“এনেকুৱা ছবি ক’ত পাইছিলি সোনকালে ক ৷ নহ’লে আজি তোৰ পিঠিত এছাৰিৰে এনেকুৱা ছবি মই আঁকিম”৷ এছাৰি ডাল নচুৱাই নচুৱাই কলিতা ছাৰে সুধি গ’ল ধীমানক৷ কুমলীয়া এছাৰিৰ কোবত ধীমানৰ হাত-ভৰিত তেজ গোট মাৰি ৰঙা-ৰঙা দীঘলীয়া চিন বহি গৈছে৷ ধীমানেও সতী জয়মতীয়ে “মই মোৰ স্বামীৰ কথা নকওঁ,নকওঁ,নকওঁ” বুলি কোৱাৰ দৰে “এইখন ফটোৰ কথা মই নাজানো নাজানো নাজানো” বুলি তিনি সইত খালে৷ কলিতা ছাৰেও আমাক দিব পৰা পৰ্যায়ত থাৰ্ড ডিগ্ৰী ধীমানৰ ওপৰত প্ৰয়োগ কৰি থাকিয়েই বাকীকেইজনৰ ফালেও পিৰিক-পাৰাক চাই আছে৷ উদ্দেশ্য-ধীমানৰ পকেটৰ

দেখাত লনী তেজগোড়া চেহেৰাৰ মৰম লগা পেহীজনীৰ আমাৰ ঘৰলৈ দিনে-ৰাতিয়ে একোপাক মৰাটো যেন নিত্য-নৈমিত্তিক কাম৷ পেহী আহিয়েই মাক বৌদেও বুলি মতাৰ লগে লগেই মই য’তে যি কৰি থাকোঁ আহি হাজিৰ হওঁহি; কাৰণ পেহীয়ে ৰস লগাই কোৱা কথাবোৰ তেওঁ আমালৈ অনা আম,কঁঠাল,লিচু,বগৰী আদিতকৈও মিঠা৷ পেহীৰ আকৌ মালৈ বৰ মৰম৷ মাক কুঁৱাৰ পৰা পানী দুবাল্টি আনি দিয়া, পাচলি কাটি দিয়া, মচলাকণ পিছি দিয়া আদি কৰি সদায় সহায় কৰে৷ মানা কৰিলেও নুশুনে৷ পেহীয়ে গাঁৱৰ হাঁহি উঠা খবৰবোৰ; যেনে-কাৰ ন-বোৱাৰী শহুৰৰ আগতে চোতালত পিছলি

মেনকা হাতীবৰুৱা আমাৰ কলেজতে পঢ়িছিল৷ সহপাঠী আমাৰ৷ ফে’চবুক জগতৰ বহুতেই মেনকা হাতীবৰুৱাক চিনি পায়৷ ৰঙা চিফনৰ শাৰী আৰু ক’লা শ্লিভলেছ ব্লাউজ পিন্ধি উঠা তাইৰ প্ৰ’ফাইল ফ’টোখন দেখাৰ লগে লগে সকলোৰে এবাৰ হ’লেও ‘এড ফ্ৰেণ্ড’ত ক্লিক কৰিবলৈ মন যায়েই৷ তাই ‘এক্সেপ্ট’ কৰা নকৰাটো পাছৰ কথা, কিন্তু মন যায়৷ ‘ফ্ৰেইণ্ড’ হোৱাৰ পাছত মেছেজ এটা দি ‘আপুনি ইমান ধুনীয়া’ বুলি লিখিবও মন যাবই৷ ‘ৰিপ্লাই’ পোৱা-নোপোৱা পাছৰ কথা, কিন্তু মন নোযোৱাটোহে হয়তো অস্বাভাৱিক৷ ইমান ধুনীয়াকৈ হাঁহিব পাৰে মেনকাই! সেই হাঁহিতে তপস্যা ভংগ হোৱা আমাৰ

শুনিবলৈ পোৱা মতে ধান গৱেষণা কেন্দ্ৰই “জ্যোতিপ্ৰসাদ” আৰু “বিষ্ণুপ্ৰসাদ”ৰ নামেৰে দুবিধ নতুন জাতৰ বড়ো ধানৰ নামকৰণ কৰিছে৷ ধান গৱেষণা কেন্দ্ৰই ইয়াৰ মাজেদিয়েই জাতীয়তাবোধৰ এক “জ্বলন্ত” উদাহৰণ দাঙি ধৰা বুলি নিশ্চয় দাবী কৰিব পাৰে৷ পিছে আমাৰ দৰে হোজা খেতিয়কসকল কেনে সমস্যাত পৰিম কেন্দ্ৰটোৱে এবাৰ চিন্তা কৰা হ’লে বৰ ভাল আছিল৷ জ্যোতিপ্ৰসাদৰ উখোৱা, বিষ্ণুপ্ৰসাদৰ আৰৈ, জ্যোতিপ্ৰসাদক ঢেঁকীত খুন্দি, বিষ্ণুপ্ৰসাদক মিলত খুন্দি, জ্যোতিপ্ৰসাদক বস্তাত ভৰায়, বিষ্ণুপ্ৰসাদক দোনলৈ সলায়, জ্যোতিপ্ৰসাদক বান্দৰ আৰু গৰু-ছাগলীৰ, বিষ্ণুপ্ৰসাদক নিগনিৰ খাদ্য হ’বলৈ দি আমি অভং অসমীয়া গাঁৱলীয়াবোৰে মহান অসম

“দাদা, নমস্কাৰ, ভালে আছে? কালি যেতিয়াই দোকানৰ শুভাৰম্ভৰ কথা গম পালোঁ মনটোৱেই ভাল লাগি গ’ল৷ এইবাৰ মিঠাই খাবই লাগিব, মানে এইবাৰ গ’লে মিঠাই মইয়েই লৈ যাম দাদা, সকলোফালে আপোনাৰেই জয়জয় ময়ময় আৰু! …… হয়, দাদা হয়, আপোনাৰ কাৰণে আৰু…ধেইত, দাদা, সেইবোৰ কৈ লাজ নিদিব আৰু, আপোনাতকৈ ওপৰত কোনো নহয়! হয়…৷” দূৰভাষ যন্ত্ৰটোত এজন মুধাফুটা ‘সাহিত্যিক’ আৰু তেওঁৰ গুণগ্ৰাহীৰ মাজত কথোপকথন৷ তেওৰ ‘গুণগ্ৰাহী’ জনে ফোনতে এনেকে মূৰ দোঁৱাইছে যেন চৰণ স্পৰ্শ কৰাৰ পিচত মূৰটো চিধা কৰিবলৈ সময়ে পোৱা নাই৷ আচলতে তেওঁ

: সেইবোৰ সকলো ঠিকে আছে বাৰু। কিন্তু তুমি মাত্ৰ এটা বিষয়ৰ পৰীক্ষা দি পৰীক্ষাহলৰপৰা বাহিৰে বাহিৰে পলালা কিয়? তুমিতো পৰীক্ষা দিয়া বিষয়টোত লেটাৰ মাৰ্কেই পালা। বাকীকেইটা বিষয়ৰ পৰীক্ষা দিয়া হ’লেও দেখোন ৰিজাল্ট ভালেই হ’লহেতেন তোমাৰ। : কথাবোৰ ইমানো উজু নহয় সকলোৱে কোৱাৰ দৰে। মই কি ইংৰাজীত লেটাৰ মাৰ্ক পোৱাৰ কাৰণে মোক বহুত চোকা ল’ৰা বুলি ভাবিছে নেকি মানুহবোৰে! দস্তুৰমত এমাহ আগৰপৰা ৰাতি টোপনি ক্ষতি কৰি কৰি নকল লিখিছিলো। কমন পৰা কাৰণেহে লেটাৰ পালো, কমন নপৰা হ’লে ফেইল কৰিলো হয়। তেতিয়াও

“হৌৰা! হৌৰা শুনিছানে? হৌৰা! হৌৰা..ক’ত হে তুমি!? হৌৰাআ আ..” পতিজনে উধাতু খাই পত্নীক চিঞৰি চিঞৰি ভিতৰলৈ সোমাই আহে৷ পত্নীগৰাকীয়ে এই গৰমত জুইহেন পাকঘৰটোত বহি বহি সৰু সুৰু মোৱামাছ এসোপামান মুখখন ফুলাই লৈ বাছি আছে। লগতে মাজে-মাজে মুখেৰে কিবা ভোৰভোৰাইও থাকে তেওঁ৷ পত্নীৰ ৰিপ্লাই নহাত পতিয়ে আকৌ চিঞৰিলে৷ “হৌৰা,হওঁৰা…” মাছৰ হাত বাবে কপালৰ ঘামখিনি বাহুটোৰেই একেকোবে মচি পত্নীগৰাকী চিঞৰি উঠিল৷ “ইস ৰাম! কি হৌৰা-হৌৰাকৈ পগলাটোৰ দৰে চিঞৰি চিঞৰি ঘূৰিছেহে৷ নুশুনি ক’লৈনো উৰি গৈছোঁগৈ ঔ মই? জিন্দেগীভৰ শুনিকে ৰৈছোঁ দেখোন সকলোবোৰ কথা৷

এখন দেশত এজন ৰজা আছিল। এইখন দেশত এজন মন্ত্ৰীহে থাকে। এখন আজৱ দেশৰ কাহিনী এয়া। আগৰ দিনত মন্ত্ৰীৰ কাম আছিল ৰজাক মন্ত্ৰণা দিয়া। এইখন দেশত আকৌ ৰজাৰ কাম জনতাক যন্ত্ৰণা দিয়া। এইখন দেশৰে নতুন সাধু এটা কওঁ শুনক। এইখন বৰ আজৱ দেশ। পূৰ্বে বংশানুক্ৰমিক ভাৱে ৰজাৰ পুতেক ৰজা হোৱাৰ নিয়ম আছিল যদিও এতিয়া হেনো ৰাইজেই ৰজা। গতিকে এইখন দেশত ৰজা নাথাকে। মন্ত্ৰীহে থাকে। মন্ত্ৰীৰ কাম ৰজাক মন্ত্ৰণা দিয়া। কিন্তু ইমানবোৰ ৰাইজৰ যেতিয়া ৰজা, কাক মন্ত্ৰণা দিব মন্ত্ৰীয়ে? গতিকে মন্ত্ৰীয়ে আৰামত

হঠাৎ হৰেশ্বৰৰ মূৰত টান কিবা এটা পৰি উফৰি যোৱাত মূৰটো পিহি পিহি পিচলৈ চাই দেখিলে; আলিটোৰ সিটো মূৰত হাতত কেটেপাখন লৈ ৰত্নেশ্বৰে তাৰ তামোল খাই মামৰে ধৰা কটাৰীৰ পিঠিখনৰ দৰে দাঁতকেইটা নিকটাই হাঁহি আছে৷ “ঐ কিহে পাইছে তোক, ইমান জোৰেৰে মাৰিলি যে৷ লাগে তোক …” এইবুলি আঁঠু মূৰত পিন্ধি থকা চুৰীয়াখনৰ পোন্ধটো আৰু অলপ টানকৈ মাৰি তাক খেদি যাবলৈ উদ্যত হওঁতেই পথাৰখনৰ মূল বাটটোলৈ চকু গ’ল৷ ৰাতিপুৱাৰ জলপানৰ টোপোলাটো লৈ মেখেলাখন আঁঠুৰ ওপৰত পিন্ধি সৌজনী ৰমলা বোকা খচি খচি তাৰ