২০২০ চনত “ছেণ্ডেল” উপাধিৰে সন্মানিত কৰা প্ৰথম বৰলা চিকু শৰ্মা মহোদয়ৰ কথা কবলৈ গৈছো। চিকু শৰ্মা হৈছে একাধাৰে কলি যুগৰ কবি, সাহিত্যিক, তৰ্কবিদ, ছেণ্ডেল বিজ্ঞানী। জানিব পৰা মতে তেওঁ শিব বাবাৰ ভক্ত। তেওঁ কেইবাখনো চিনেমাত অভিনেতা সমূহক ছেণ্ডেল পিন্ধাই বহুতো টকা উপাৰ্জন কৰিব পৰা বুলি জনা যায়। তেওঁৰ দ্বাৰা লিখা কেইবাখনো ছেণ্ডেল সাহিত্য হৈছে- ছেণ্ডেলৰ প্ৰেম, ছেণ্ডেলৰ ৰং, ছেণ্ডেলৰ প্ৰকৃতি, ছেণ্ডেলৰ ব্যৱহাৰ ইত্যাদি ইত্যাদি। এতিয়া মূল কথালৈ আহোঁ। শৰ্মা ডাঙৰীয়াক ছেণ্ডেল উপাধিৰে কিয় বিভূষিত কৰা হৈছিল তাৰ এটা কাৰণ আছে।

চুপ! হৈ-হাল্লা একো নকৰিব! ৰজা শুইছে৷ অমাত্যবৰ্গও ঘোৰ নিদ্ৰাত৷ ৰাজন্যবৰ্গ, সভাসদসকল, পাৰিষদসকল, পালি-পহৰীয়া সকলো গভীৰ নিদ্ৰাত৷ আনকি আনটো ফৈদৰ ৰজাৰ বিৰোধী বীৰসকলেও এঘুমটি মাৰিছে৷ ৰজাকে ধৰি ৰাজন্যবৰ্গয়ো সুউচ্চ দেৱালেৰে ঘেৰা হাউলীত শান্তিৰে শুইছে৷বৰ্তমানৰ ৰজাই ৰাজধানীৰ সোঁমাজত নৱনিৰ্মিত অত্যাধুনিক ৰাজপ্ৰাসাদত থাকিবলৈ এৰি বৰ-লুইতৰ পাৰৰ ৰাজ্যিক অতিথিশালাটোকেই ৰজাৰ ৰাজহাউলী হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ লৈছে৷ নিৰিবিলি মনোৰম ঠাই, সেয়ে আপোনালোকে বেছিকৈ চিঞৰ-বাখৰ কৰিলে ৰজাৰ সুখনিদ্ৰা ভংগ হ’ব পাৰে৷ পিছে আগৰজনা স্বৰ্গদেৱেও ৰজাৰ বাবে নিৰ্দিষ্টকৈ ৰখা প্ৰাসাদত নাথাকি পাহাৰৰ ওপৰৰ আন এটা অতিথিশালাকেই বাছনি কৰিছিল৷

:মা,ইমান হাঁহিছে কিয় ইহঁতি-?? সৰুপোণা দমদমে মোৰ মুখলৈ চাই সুধিলে৷ :নাজানো অ’ বোপাই, এওঁলোকৰ ফূৰ্তি লাগিলেই মোৰ ভয় লাগে। :কিয় মা ? :দেখা নাই জানো, ইহঁতি ফূৰ্তি কৰি কেনেকৈ তোৰ ডাঙৰ বায়েৰক সাউতকৈ ধৰি লৈ গ’ল ৷ উফ্! বুকুখন বিষাই গ’ল। তোক আৱৰি ধৰি থকা বাবে মোলৈ হাত নপৰিল সিহঁতৰ৷ :সৰু বাই ক’ত গ’ল মা?– দমদমে অলপ ৰৈ পুনৰ সুধিলে মোক৷ :আছে চাগৈ সেই নাটেশাৰীকেইজনীৰ লগত উমলি৷ ডাঙৰ হৈ আহিছে,পিছে তাইৰ গাত কথা লগাই নাই৷-খং আৰু দুখভৰা মনেৰে মই ভোৰভোৰাই

ধক্‌ধকীয়া বগা বিচনা চাদৰ পাৰি থোৱা মাংগীলাল আগৰৱালৰ ডাঙৰ কাপোৰৰ দোকানখনৰ আগত হঠাতে এখন স্ক’ৰপিঅ’ ৰ’লহি! স্পীডত আহি হঠাতে ব্ৰেক মৰাৰ ফলত ঠাইখিনিত এক প্ৰকাৰৰ গোঁজৰণিৰ দৰে শুনা গ’ল। গোঁজৰণিত উৰি যোৱা ধূলিৰ মাজতেই গাড়ীখনৰ পিছে পিছে ছন্দোবদ্ধভাৱে আহি থকা এজাক যুৱকৰ বাইকবোৰ হঠাতে ব্ৰেক মাৰি ৰখাই দিয়াত ঠাইখিনি গুমগুমাই উঠিল। যেন দক্ষিণ ভাৰতীয় চিনেমা এখনৰহে ট্ৰেইলাৰ ! প্ৰথমে বাইক এখনৰ পৰা এজন সাউতকৈ নামি আহি ভব্য-গব্যভাৱে স্ক’ৰপিঅ’ৰ দুৱাৰখন খুলি দিলে-লগুৱাই মালিকৰ গাড়ীৰ দুৱাৰ খুলি দিয়াৰ লেখীয়াকৈ! চ্যুট-টাই পিন্ধা এজন

পিন্ধি থকা ফ্ৰকটোৰ ঠিক কঁকালৰ ওচৰতে মায়ে ৰছী এডাল বান্ধি দিয়ে ৷ মাৰ মেখেলাখনকে দুমোকোট কৰি পিন্ধাই দিয়ে এক বিশেষ কায়দাত ৷ চাদৰখন পকাই পকাই পিন্ধাই দিয়ে ৷ পেটুলি এজনী হৈ পৰোঁ৷ ইমানবোৰ কাপোৰ সোমাই থাকে যে পেটটোত ! তাৰ পাছত আইতাৰ নাইবা মাৰ নিজৰ ভাগৰে নকল চুলি (আইতাহঁতে টাৰ্চেল বুলি কোৱা মনত কৰে) লগাই খোপা এটা বান্ধি দিয়ে ৷ তাতে ওচৰৰ জুন বাইদেউহঁতৰ আমজোপাত ওলমি থকা কপৌপাহ দেউতাই খুজি আনেগৈ ৷ পুতু বৰ্তাৰ খং উঠে চাগে কপৌফুলপাহ খুজিবলৈ যোৱা

বজৌ কেৰেক্টাৰটো অলপ ডেন্‌জাৰাছ ৷ অলপ নহয়,সাংঘাতিক ডেন্‌জাৰাছ ৷ বিহু পাতিছিল এইবাৰ৷ গাঁৱৰ ওচৰৰ ল’ৰাবোৰে তাৰ কথা জানে৷ সেয়ে তাৰ বিহুত গাঁৱৰ ল’ৰা-ছোৱালীবোৰ নাই৷ অলপ আঁতৰৰ দহ-বাৰটামান ল’ৰা-ছোৱালী গোটাই বজৌৱে বিহু দল এটা আৰম্ভ কৰি বিহু মাৰিলে৷ মই জানো-তাৰ উদ্দেশ্য বিহু মাৰি কৃষ্টি-সংস্কৃতি ৰক্ষা কৰা নহয়৷ কেনেকৈ বিহুৰ নামত ৰাইজক ঠগি দুই-চাৰিটকা ঘটিব পাৰি-তাৰ ধান্দা সেইটোহে৷ মই অৱশ্যে তাৰ এই কথাটোত বৰ এটা বেয়াও পোৱা নাই ৷ যিয়েই নহওঁক , সি অন্ততঃ কিবা এটা ভাল কামেই কৰিবলৈ হাতত লৈছে ৷

‘তুমি চুলি, মই কিলিপ তুমি গাৰু, মই গিলিপ মই তোমাক নিমখৰ সমান ভালপাওঁ’ নিমখৰ মহঙাদিনত কোনোবা প্ৰেমিকে প্ৰেমিকালৈ লিখা এই প্ৰেমপত্ৰখনি কিন্তু আজিৰ জেটযুগতো সম্পূৰ্ণ প্ৰাসঙ্গিক। আটাইতকৈ আটকীয়া বস্তুটোৰ সমানেই ভালপায় মানুহে প্ৰেমিকাক। ইয়াত কোনো সন্দেহ নাই যে প্ৰেমিকা হোৱা বৰ সুখৰ। বিবাহিতা স্ত্ৰী হোৱাও বৰ সুখৰ,বিশেষকৈ প্ৰথম দিনবোৰত বৰ ৰোমাণ্টিক। গাৰ্লফ্ৰেণ্ডৰ পজিচন অৱশ্যে ‘ফিফটি ফিফটি’৷ কিন্তু ৱমেন ! বৰ ৰিস্কৰ কথা দেই। কৈশোৰ আৰু যৌৱনৰ প্ৰাক্‌কালতে ছোৱালীবোৰৰ প্ৰেম হয় প্ৰকৃতিৰ নিয়ম অনুসৰিয়েই। কিছুমানৰ তাৰ আগতেও হয় আৰু কিছুমানৰ জীৱনলৈ

সৰুৰে পৰা ভূতৰ চিনেমা চাবলৈ ভয় ৷ মেট্ৰিক পাছ কৰালৈকে ৰাতি প্ৰস্ৰাৱ কৰিব লাগিলেও লগত মা বা দেউতাক লৈ যাওঁ,কাৰণ-এই ভূত ৷ মায়ে বুজাইছিল-“তোৰ সিংহ ৰাশি৷ ভূত নাহে তোৰ ওচৰলৈ৷” মই নাজানো-কিয় সিংহ ৰাশিৰ ল’ৰাটোৰ কলিজাখন মেকুৰীটোৰ দৰে ? যি নহওক,ভূতৰ চিনেমা যদি কেতিয়াবা চাওঁ;এটাই কথা মনলৈ আহে “কিয় গাৰ্লফ্ৰেণ্ড বয়ফ্ৰেণ্ড দুয়ো ফুৰিবলৈ যাব বহু ভিতৰত থকা জংঘল এখনৰ মাজলৈ ? কিয় আধা ৰাস্তাতে গাড়ী বেয়া হ’ব ? কিয় দুয়ো গৈ এনেকুৱা এটা বাংলোত থাকিব য’ত কোনো মানুহ নাথাকে ?

পঢ়িবৰ বাবেই বহুতে ঘৰৰ পৰা দূৰত মেছ,হোষ্টেল নাইবা ভাড়াঘৰত থাকিবলগীয়া হয়। সেইসময়ত আপুনি যিমানেই ধনী ঘৰৰ নহওক কিয়,সদায় ‘ডেফিচিট’ বাজেটতেই চলিব লাগে। প্ৰতিটো মাহৰ শেষৰ দিনবোৰ বৰ দুখজনক হয়গৈ। এনে অৱস্থাত “আনৰ মূৰত কঁঠাল ভাঙি খোৱা” বা “আনৰ পিঠাৰে বিহু পতা” আদি যোজনাবোৰ মানি চলিবলগীয়া হয়। লগতে কেতবোৰ কথা মানি চলিলে ভাড়াঘৰীয়া জীৱনটো নিয়াৰিকৈ চলাই নিব পাৰি। তাৰে কেইটামান কিটিপ পাঠক ৰাইজৰ বাবে আগবঢ়োৱা হ’ল- ১) ঘৰৰ পৰা খৰছৰ বাবে কিমান টকা পায় কাকো নক’ব। ২) পাৰিলে অকলে থাকিব লাগে।

আগৰেপৰা বোলে জেঠুৱে জেঠাইক কৈ আছিল “এইবাৰ আমাৰ এনিভাৰ্চেৰীত তোমাক ডাঙৰ, আঙুলিৰে চলাব পৰা মোবাইল এটা দিম। লগতে ফেচবুক আৰু ‘হোৱাটচ্এপ’ এটাও দিম।” দুমাহমান আগতে দিল্লীৰ পৰা অহা মাইনুৰ খবৰ এটা লওঁ বুলি সোমাওঁতে জেঠাইয়ে মোক কথাটো কৈছিল। কথাটো শুনি মোৰ মুখৰ পৰা চাহৰ লগত চোবাই থকা পিঠা ওলাই দৌৰ মাৰিব খুজিছিল৷ কোনোমতেহে কৃত্ৰিম কাঁহ দুটামান মাৰি নিজকে সংযত কৰি থ’লোঁ। সেই কথাৰ এসপ্তাহমানৰ পিছত দেওবাৰ এটাত দুপৰীয়া ভাতকেইটা খাই থকাৰ সময়তে জেঠাইৰ ফোন আহিল- “মইনা, গধূলি বেলেগ কাম নাই