কিছুদিনৰ বাবে মানুহে মোক পাগল বুলি ভাবিবলৈ ধৰিলে। সকলোৱে অভিযোগ কৰি আছে যে চহৰখনত এজন বিখ্যাত সাধুৰ বক্তৃতা চলি আছে আৰু মই মোৰ ঘৰতে থাকোঁ। অধাৰ্মিক লোকৰ বাবে মোৰ যিমানবোৰ বিশেষণ থাকিব পাৰে, সেইবোৰ তেওঁ মোক প্ৰদান কৰিছে। এদিন ময়ো সিদ্ধান্ত লৈছিলোঁ যে, যেতিয়া চহৰৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ পৰা কিছুমান পুৰুষ আৰু বহু মহিলা তালৈ যায়, তেতিয়া ময়ো জন্মৰ প্ৰমাণ পত্ৰত উজুটি খাব লাগে। পেণ্ডেল যিমানেই ডাঙৰ হ’লহেঁতেন আৰু সেই বক্তৃতাটো সংগঠিত কৰাৰ বাবে যি ধন খৰছ হৈছিল, সিমানেই শ শ

যোৱাবছৰৰ কথা, বৰযাত্ৰী হৈ কইনা ঘৰলৈ গৈছিলোঁ। জানেইতো বৰযাত্ৰী হৈ যোৱা কি কষ্ট! গোটেই নিশা টোপনি ক্ষতি হয়। তেতিয়া এনেকুৱা  ভাব হয় যেন, কোনো মূৰ্গী ভেকচিন নোলোৱাকৈ তৰ্জুত উঠিছে।  মোৰ  সমবয়সীয়া যিকেইটা গৈছিল, সিহঁত আটাইকেইটা  নিজৰ নিজৰ ‘উহু উহুৰ’ লগত ফোনালাপত ব্যস্ত। সিহঁতে  ৰাতি এনেকৈয়েই কটাই দিব। কিন্তু মোৰ! মই কি কৰোঁ! কেনেকৈ পাৰ কৰোঁ ৰাতিটো? মই যে খাটি ঘিঁৰ দৰে খাটি চিঙ্গল! ইফালে আকৌ ৰাতি অলপ হ’ল কি নহ’ল ব্ৰয়লাৰৰ দৰে টোপনিয়াবলৈ আৰম্ভ কৰি দিলোঁৱেই। অৱশ্যে বেছি সময় টোপনিয়াব

ৰাতি সেমেকিছিল। মই বাৰান্দাত থিয় হৈ আছিলোঁ। সন্মুখৰ আমিনোদৌল্লা পাৰ্কখন যেন টোপনিত লালকাল দি পৰি আছিল। অকল ইছলাম ধৰ্মী ফকিৰৰ নিচিনা দেখাত মহিলা এগৰাকী বেঞ্চ এখনত বহি আছিল। পাৰ্কৰ বাহিৰত ৰাস্তাৰ কাষত মগনীয়া এজন থিয় হৈ আছিল, ৰাস্তাৰে অহা-যোৱা কৰা প্ৰত্যেকক ৰখাই আশীৰ্বাদ দি আছিল লগতে কৈ আছিল, “আল্লাহৰ শপত, ভগৱানৰ শপত এই অন্ধ মানুহজনক অলপ সহায় কৰক।” ৰাস্তাত লাহে লাহে মানুহ আৰু গাড়ী-মটৰৰ ভিৰ কমি আহিছিল। মানুহ থকালৈকে মগনীয়াজনৰ মাতটো ভালকৈ শুনিব পৰা হোৱা নাছিল, এতিয়া মানুহ নথকাত একেই

আজি লতিকা দৃঢ়প্ৰতিজ্ঞ, ঘৰলৈ উভতিয়েই বায়েকলৈ ফোন কৰিবই কৰিব। সদায় ভাবে, কিন্তু স্কুলৰ ছাত্ৰীসকলৰ লগত বকবক কৰি ঘৰলৈ অহাৰ পিছত ফোন কৰা বিষয়টো পিছদিনালৈ থৈ দিব লগা হয়।  নিজকে কয় লতিকাই, বায়েকৰ খবৰ-খাতি লোৱাটোতো তাইৰ কৰ্তব্যৰ ভিতৰতেই পৰে। কেৱল কৰ্তব্যয়েই নে? মনেওতো বিচাৰে বায়েকৰ লগত কথা পাতিবলৈ। মনটো ভাল লাগিবলৈ। কোলকাতাৰ উত্তৰ দিশৰপৰা ফোন গ’ল দক্ষিণ দিশত থকা বায়েক শান্তিৰ ওচৰলৈ। হেল্লো, হেল্লো পৰ্ব শেষ হোৱাৰ পিছত কথা আৰম্ভ, “বাইদেউ, কিমান দিনৰ পৰা যে ভাবি আছোঁ তোক ফোন এটা কৰিম

এখন দামী ৰেষ্টুৰেণ্টত বহি আছোঁ অকলে অকলে। কাষৰ  টেবুলখনত  বহা দুজনী ষোড়শী গাভৰুৰ অতি উৎসাহী কথোপকথন আৰু  খাদ্যৰ অর্ডাৰ দিয়া কাৰ্য্য‌ই মোৰ চকু আৰু মনযোগ সেইফালে বাৰে বাৰে আকৰ্ষিত হৈছিল। দুটা ১০ ইঞ্চি পিজ্জা, তিনিটা ফ্রাইড চিকেন, তিনিটা থাই চুপৰ লগতে বিভিন্ন খোৱা বস্তু তাৰ নাম মই ভালকৈ নাজানো, আকৌ আইচক্ৰীমো অর্ডাৰ দিছে, যিটো আইচক্ৰীম এটাৰ দাম ম্যেনুত মিলাই চাওঁতে  ৬৫০ টকা লিখা আছে দেখিলোঁ। মোৰতো ইমান দামী ৰেষ্টুৰেণ্টত খোৱা অভ্যাস নাই গতিকে এই বিলাসী খাদ্যৰ দাম আৰু নামবোৰৰ জ্ঞানৰ

দুপৰীয়াৰ প্ৰখৰ ৰ’দজাককো আওকাণ কৰি স্বাভিমানী ৰাঘৱ সৰকাৰে খৰ খোজেৰে বাট লৈছিল। তেওঁৰ পৰিধানত খদ্দৰ, মূৰত ছাতি নাই। ভৰিত জোতা আছে, কিন্তু জোতাযোৰ এনে জৰাজীৰ্ণ যে ক্ষত পদযুগলক শৰ-শয্যাশায়ী ভীষ্মৰ লগত তুলনা কৰিলেও অত্যুক্তি কৰা নহয়। ৰাঘৱ সৰকাৰৰ তাত কোনো ভ্ৰূক্ষেপ নাই, তেওঁ দ্ৰুত খোজেৰে আগবাঢ়িছে। সুনিৰ্দ্দিষ্ট নীতি অনুসৰণকাৰী অনমনীয় চৰিত্ৰ ৰাঘৱ সৰকাৰৰ শিৰ সদায়েই উচ্চ। তেওঁ কেতিয়াও কাৰো অনুগ্ৰহ-প্ৰত্যাশী নহয়, কাৰো বোজা হৈ থাকিব নিবিচাৰে, যথাসাধ্য সকলোৰে উপকাৰ কৰে, কিন্তু পৰাপক্ষত আনৰ দ্বাৰা উপকৃত নোহোৱাকৈ থাকে। নিজৰ শিৰ সদায়