প্ৰচণ্ড মূৰৰ বিষ। বহুত চেষ্টা কৰিলোঁ মূৰৰ বিষটোক গুৰুত্ব নিদিবলৈ। অৱহেলা কোনেও সহ্য কৰিব নোৱাৰে। বেমাৰেও নোৱাৰে। বেমাৰে যেতিয়া ভাবে বেমাৰক গুৰুত্ব দিয়া হোৱা নাই, অৱহেলা কৰা হৈছে তেতিয়া মন-মেজাজ বেয়া কৰি গুচি যায়। মোৰ ক্ষেত্ৰত সেয়া নহ’ল। গুৰুত্ব নাপাই  মূৰৰ বিষ আৰু বাঢ়িল। এটা সময়ত লক্ষ্য কৰিলোঁ মূৰৰ বিষে মেৰুদণ্ড বগাই তললৈ নমাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে। ত্বৰিত ব্যৱস্থা লোৱাৰ প্ৰয়োজন– মই এখন ফাৰ্মাছিলৈ  সোমাই গ’লোঁ। চাৰিটা পেৰাচিটামল কিনিবলৈ। দুটা খাম আৰু দুটা ভবিষ্যতৰ বাবে পকেটত থৈ দিম। মোৰ বহুদিনীয়া অভ্যাস

মনত নপৰে, মই নিজেই উভতি গৈছিলো, নে তোমাক ওভোতাই পঠাইছিলো, এতিয়া মোৰ একো মনত নাই, তথাপি দুখ লাগে এতিয়া , যেতিয়া হঠাৎ বৰষুণ দিয়ে এতিয়া, যেতিয়া হঠাৎ শীতকালি চেঁচা বতাহ বয় সৰাপাতবোৰ উৰুৱাই ফুৰে  মোৰ কেওপিনে বৰষুণ আৰু শীতৰ বতাহজাকে; আনকি সেই আদিম যুগৰ বগা ঢেকঢেকীয়া ৰ’দ হঠাৎ পুৱাই আহি মোৰ ঘৰ ভৰাই তোলে , আৰু সোধে, ‘কি? ক’লৈকো ওলাই নোযোৱা?’ এতিয়া আৰু ক’লৈকো যোৱা নহয় এতিয়া কেৱল চেঁচা বতাহ, বৰষুণ, পানী মোক কেন্দ্ৰ কৰি সৰাপাতবোৰ উৰে আৰু পানী পৰে।

শেষৰাতি বৰষুণ পেলালে, বৰষুণৰ শব্দত দুয়ো উঠি বহিলোঁ, আমাৰ দুয়োৰে মাজত আমাৰ কণমানিজনী শুই আছে, সাৰ পাই যাব, কথা নাপাতোঁ, কাজিয়া আধাতে সামৰি মাজ ৰাতি দুয়ো শুইছোঁ, দুটামান গধুৰ লোহাৰ বস্তা যেন বুকুত হেঁচা মাৰি থৈ দুয়ো শুইছিলোঁ এতিয়া খিৰিকীত বৰষুণৰ ছিটিকনি, দুয়ো একে‌‌থৰে চাই আছোঁ। এতিয়ানো ক’ত দম লোৰ দৰে গধুৰ অভিযোগেৰে ভৰি থকা টোপোলা? আও উঠাকে লে যাও কোই ইছে, নিবলৈ কোনো নাই, টোপোলা খুলি ভিতৰৰ যাৱতীয় বস্তু পকাত পাৰিয়েই বহা যাওক! শেষৰাতিৰ বৰষুণৰ টোপাল সৰি সৰি মাজত

(প্ৰখ্যাত আমেৰিকান সাহিত্যিক নোবেল বঁটা বিজয়ী  SINCLAIR  LEWIS ৰ গল্প THE HACK DRIVER ৰ  অসমীয়া ভাবানুবাদ) সন্মানসহ স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰাৰ পাছত মই  এখন “ল ফাৰ্ম”ত কনিষ্ঠ সহকাৰী কেৰাণী হিচাপে  কাম আৰম্ভ কৰিলোঁ। ইয়াত মোক আইনী নথি-পত্ৰ  তৈয়াৰ কৰিবলৈ দিয়া হোৱা নাছিল; কিন্তু এজন  সস্তীয়া ব্যক্তিগত ৰহস্য সন্ধানীৰ দৰে কাৰোবালৈ  চমন পঠোৱাৰ কামত নিয়োগ কৰা হৈছিল। এইটো কামত মই ভিক্টিম একোজনক বিচাৰি উলিয়াবলৈ চহৰখনৰ লেতেৰা আৰু অন্ধকাৰ জগতখনতো প্ৰৱেশ কৰিব লগা হৈছিল। আনকি, দুই-এজন বিৰাট বপু আৰু আত্মবিশ্বাসীৰপৰা মাজে-সময়ে মই 

মোৰ প্ৰথম পত্নীৰ মৃত্যুৰ পিছত কিছুদিন মই পাগলৰ দৰে হৈ গৈছিলোঁ। সময়মতে গা ধোৱা নাছিলোঁ, কোঠাৰ চুক এৰি ওলাই যোৱা নাছিলোঁ, দিনে-ৰাতিয়ে পৰলোকতত্বৰ কিতাপ পঢ়িছিলোঁ আৰু মনে মনে বহি আকাশ-পাতাল ভাবি আছিলোঁ। পত্নীক মই ইমানেই ভাল পাইছিলোঁ যে, শ্মশানত নিজে মুখাগ্নি কৰি তেওঁক পুৰি আহিও মই বিশ্বাস কৰিব পৰা নাছিলোঁ, তেওঁ সঁচাকৈ বাষ্প আৰু ভস্মত পৰিণত হৈ গৈছে, জগতৰ ক’তো তেওঁ আৰু নাই বুলি, তেওঁ ঘূৰি আহিব। আকৌ মই তেওঁক দেখা পাম।  ঘৰত বেছি মানুহ থকা বাবে হয়তো তেওঁ আহিবলৈ

চহৰখনত ১৪৪ ধাৰা জাৰী কৰা হৈছে। দাঙ্গা হৈছে হিন্দু-মুছলিমৰ মাজত। মুখামুখি ৰণ- দা, যাঠি, ছুৰি, লাঠি লৈ মানুহবোৰ ওলাই আহিছে। তাৰোপৰি চাৰিওপিনে গুপ্তঘাতকৰ দল- চোৰাংচোৱাৰ দৰে আঘাত হানি ফুৰিছে।ডকাইতৰ দলেও তেওঁলোকৰ অভিযানত নামি পৰিছে। মৃত্যুৰ বিভীষিকাময় এই আন্ধাৰ ৰাতিয়ে তেওঁলোকৰ বন্য উল্লাসক তীব্ৰতৰ কৰি তুলিছে। বস্তিবোৰ জ্বলি ছাৰখাৰ হৈছে। মৃত্যুকাতৰ নাৰী-শিশুৰ চিঞৰে কেওপিনে পৰিবেশ বিভৎস কৰি তুলিছে। ভূতৰ ওপৰত দানহ পৰাদি আকৌ সৈন্য বাহিনীৰ গাড়ীবোৰ ঘূৰি ফুৰিছে। আইন শৃংখলা বজাই ৰাখিবলৈ শূন্যলৈ গুলি চালনা কৰিছে। দুই ফালৰ পৰা দুটা গুলি

এবাৰ এটা কাছ পৰিয়ালে পিকনিকলৈ যাবলৈ থিৰাং কৰিলে। ক’লৈ যাব, কি কৰিব এইবোৰ ভাবোঁ‌তেই ছয় বছৰ আৰু কেনেকৈ যাব, ক’ত বিশ্ৰাম ল’ব এইবোৰ ভাবোঁ‌তে এবছৰ লাগিল। ভ্ৰমণৰ বাবে প্ৰস্তুত হ’বলৈ তেওঁলোকক মুঠতে সাত বছৰ সময় লাগিল। অৱশেষত কাছ পৰিয়ালটোৱে উপযুক্ত ঠাই বিচাৰি ঘৰ এৰিল। তেওঁলোকৰ যাত্ৰাৰ দ্বিতীয় বছৰত তেওঁলোকে নিৰ্বাচিত কৰা ঠাইত উপস্থিত হ’ল। প্ৰায় ছয় মাহ ধৰি তেওঁলোকে অঞ্চলটো পৰিষ্কাৰ কৰিলে। পিকনিকৰ ব্যৱস্থাবোৰ সম্পূৰ্ণ হোৱাত তেওঁলোকে খাদ্যবস্তুৰ বাস্কেটটো খুলি দেখিলে  যে তেওঁলোকে নিমখেই নানিলে! নিমখ অবিহনে পিকনিকত খাব কি

গয়ানাথৰ  হাতী এটা কিনিবলৈ বৰ চখ। সৰুৰেপৰাই এই চখ লম্ভিছিল। গাঁৱৰ মগনলাল বোলাজনৰ হাতী আছিল। হাতীৰ পিঠিত উঠি বুকু ফিন্দাই ঘূৰি ফুৰিছিল। হাতীৰ চমকেই বেলেগ আছিল, খোজ-কাটল, আদব কায়দা। ঘোঁৰা আৰু গাধতো উঠি ফুৰিব পাৰি কিন্তু হাতীৰ পিঠিত উঠাৰ দৰে সুখ পোৱা নাযায়। মানুহে ঘূৰিও নাচায়। কিন্তু হাতী ওলালে সকলোৱে সসন্মানে বাট এৰি দিয়ে।  কিন্তু গয়ানাথে লওঁ বুলিলেই হাতী কিনি ল’ব নোৱাৰে। পানীত হাঁহ নচৰা অৱস্থা তাৰ। খেতি-বাতিত যিমান লাগিভাগি মূৰৰ ঘাম মাটিত পেলাই কাম কৰে দহভাগৰ এভাগ ফচল ঘৰলৈ

প্ৰত্যেক ৰে’লযাত্ৰাৰ এটা গল্প থাকে। বিশেষকৈ নিশাৰ যাত্ৰাবোৰত। পূবভাৰতত ৰে’লগাড়ী চলাৰ প্ৰস্তুতি পৰ্বৰ পৰাই ইয়াৰ সৈতে গল্প সাঙোৰ খাই গৈছে। যেনে ধৰক, ট্ৰেইনৰ বাষ্পচালিত ইঞ্জিন বা লোকোমোটিভ কলিকতালৈ বহন কৰি আনি আছিল ‘কেডগ্ৰি’ নামৰ এখন জলযানে, বাট ভুল কৰি সেইখন ওলালগৈ অষ্ট্ৰেলিয়া। সেই জাহাজখনকে ১৮৫৪ চনমানত যেতিয়া কলকাতালৈ লৈ অনা হ’ল, ইতিমধ্যেই ভালেখিনি পলম হৈ গৈছে। বিপত্তিৰ তালিকাত আছে জাহাজডুবাৰ ঘটনাও। এইছ এম এছ গুডউইন নামৰ যিখন জাহাজত ৰে’লৰ দবাবোৰ আহিছিল, সেইখন হুগলি নদীৰ মোহনাত ছ্যাণ্ডহেডৰ ওচৰত ডুবি যায়। এই

বজাৰত এবিধ নতুন ধৰণৰ নূপুৰ সমাদৃত হৈছে। সেইযোৰ পিন্ধাৰ পাছত ভৰি দুখন বৰ শুৱনি দেখি। তাৰ পটীবোৰ ইমানেই নমনীয় যে পিন্ধোতাৰ ভৰিত সুন্দৰকৈ খাপ খাই পৰে। ওচৰে-পাজৰে সৰু-ডাঙৰ সকলোৰে ভৰিত সেইধৰণৰ নূপুৰে দেখিবলৈ পাব। এজনীয়ে পিন্ধিলে নে নাই আনজনীয়েও পিন্ধিবলৈ ল’লে। এইদৰে দেখাক দেখি সেইযোৰ নিপিন্ধাকৈ থকাটোৱে বৰ টান হৈ পৰিল। আমাৰ মুন্নীয়েও ক’লে, “দেউতা, ময়ো নূপুৰ পিন্ধিম।”  চাওকচোন, কিবাকৈ চাৰিবছৰীয়া হৈছেহে, আকৌ বোলে নূপুৰ পিন্ধে! মই ক’লোঁ, “কেনেকুৱা নূপুৰ?” তাই ক’লে, “ৰুকমন আৰু শীলাই পিন্ধাৰ নিচিনা।” মই ক’লোঁ, “হ’ব