আজিকালি জোনৰ দোকানলৈ যাওঁতে নজনাকৈ তাইৰ খোজবোৰ খৰ হৈ পৰে। অথচ কি লাগিছিল বুলি সোধাৰ বাহিৰে  পূর্ণিমাক জোনে আন কোনো কথাই নোসোধে। জোনৰ লগত কথা পাতিবলৈ পূর্ণিমাৰ মনটো উচপিচাই উঠে।  পিচে কি মন কৰি জানো ঘপহকৈ জোনে সিদিনা তাইক সুধি পেলালে, : তোমাৰ নামটো? থত্ মত্ খাই উঠিল পূর্ণিমা। লাজত  কাণ-মুখ ৰঙা হৈ পৰিল। বুকুত লৈ থকা চুর্ণীখন হাতত সামৰি লাহেকৈ নামটো কৈ পেলালে তাই। : পূর্ণিমা মনৰ ভিতৰতে তাই জুকিয়াই ক’লে আপুনি জোন মই আপোনাৰ পূর্ণিমা। মনৰ সেই কথা

: হে’ৰা হে’ৰা শুনিছা? হে’ৰা শুনিছানে? : উফঃ, এই গৰমখনত ইমান চিঞৰিব পাৰে! এই মানুহটোৰ পৰা শান্তি নাই, ভাগৰো নালাগে নে কি জানো! তেওঁ আহি পাকঘৰত কাম কৰি থকা মোৰ ওচৰ পালেহি৷ অৱসৰ লোৱাৰ পাছৰ পৰা এখেতে বৰ কথাকোৱা হ’ল৷ আগেয়ে কিবা এটা ক’লে পিছত ক’বা, সময় নাই, ইত্যাদি বুলি অজুহাত দেখুৱাই আঁতৰি যায়৷ : হে’ৰা শুনিছা? এখেতে অভ্যাসবসতঃ পুনৰ চিঞৰিলে৷ : হ’ব শুনিছোঁ৷ লাহে লাহে কওক৷মোৰ কাণখনেৰে লগাতকৈ বেছিকৈহে শুনা হৈছোঁ আজিকালি৷ : হেহঃ! বৰ ভাল খবৰ। তুমি সৰুকৈ

: হেৰা, ক’ত আছাহে? : ইয়াতে আছোঁ। : এইফালে আহাচোন। : কি হ’ল কওক, : ভাত ৰান্ধিলা নেকি? : নাই ৰন্ধা। আপুনি ৰ’বলৈ কৈছিল। : কেতিয়া? : বজাৰলৈ যাওঁতে : অ’…  : কওক কিয় মাতিছিল, : খাহী মাংস আনিছোঁ। : ইমান গৰমত? : একো নহয়, গৰমে গৰম কাটে। : আপোনাৰো যে কথা! : আজি মাংস মই ৰান্ধিম : আপুনি ৰান্ধিব! : ব’লা ব’লা পাকঘৰলৈ ব’লা। : হেৰি, আগেয়ে কাপোৰ সলাই মুখ হাত ধুই লওক, : ঠিক আছে। তুমি তেতিয়ালৈকে মাংস

: হেৰা! ৰিটায়াৰটো ময়ো হৈছিলোঁ। কিন্তু অফিছত ফেয়াৰৱেলটোত পোৱা টোপোলাবোৰৰ বাহিৰে আন কোনো মানুহৰ পৰা আজিলৈকে মই এইদৰে টোপোলা পোৱাৰ সৌভাগ্য নহ’ল। তুমি বৰ ভাগ্যৱতীহে। মানুহে তোমাক ইমান আদৰ চেনেহ কৰে! মোক মানুহে ভালেই নাপাই বুইছা।  হুমুনিয়াহ পাৰি শ্ৰীমান মজুমদাৰে তেওঁৰ শ্ৰীমতীক ক’লে। শ্ৰীযুত ধীৰাজ মজুমদাৰ। চৰকাৰী চাকৰিৰ পৰা অৱসৰ গ্ৰহণ কৰা তেওঁৰ পাঁচ বছৰেই হ’ল। আজি দুদিনমান আগত তেওঁৰ জীৱন সংগিনী শ্ৰীমতী মিৰা মজুমদাৰেও চৰকাৰী চাকৰিৰ পৰা অৱসৰ পাইছে। মিৰা বাইদেউৰ অৱসৰৰ খবৰ ল’বলৈ তেওঁৰ ঘৰত এইকেদিন আলহী অতিথিৰ

চাওঁতে চাওঁতে অৱসৰ লোৱাৰ সময় পালেহি; ভাৱ হয় মাত্ৰ সেইদিনাখনহে যেন চাকৰিত যোগদান দিছিলোঁ। এয়াই হ’ল গতিশীল সময়ৰ অগ্ৰগতি – এখন্তেকো কাৰো বাবে ৰ’বলৈ সময় নাই। মোৰ নামত থকা মাটি ডোখৰত সৰুকৈ ঘৰ এটা বনাই পেলাম বুলি ভাবি আছিলোঁ। মাটি ডোখৰ দেউতাই মোৰ নামত থৈ যোৱা, চহৰৰ পৰা কিছু আঁতৰত। ভাবিছিলোঁ অৱসৰ পোৱাৰ পিছতেই ঘৰটো বনাবলৈ আৰম্ভ কৰিম যাতে ভাড়া ঘৰত বেছিদিন থাকিব নালাগে। পিচে কথাতে কয় “ভবা কথা নহয় সিদ্ধি, বাটত আছে কণা বিধি”। মাটিৰ যাৱতীয় কাগজ-পত্ৰবোৰ লৈ ঘৰ

দুবাৰমান গিৰীয়েকে বহি থকা ড্ৰয়িং ৰূমৰ ছোফাখনৰ কাষলৈ গৈও বনলতা বৰাই একো নোকোৱাকৈয়েই পুনৰ এপাক ঘূৰি ৰান্ধনীঘৰতে সোমালে৷ ৰান্ধনীঘৰত তেতিয়া বিশেষ একো কাম নাছিল৷ নিশাৰ আহাৰ ৰন্ধা হৈ গৈছে, খাবলৈহে বাকী৷ বাচন দুই-এপদ থান-থিত লগাই তেওঁ পুনৰ ড্ৰয়িং ৰূমলৈকে আহিলে৷ পাইচাৰী কৰাৰ দৰে গিৰীয়েকে বহি থকা ছোফাখনৰ আশে-পাশে খোজ পেলাই বৰানীয়ে পতিদেৱতাক মাতিবলৈ মুখখন মেলিবলৈ খুজিও ৰৈ গ’ল৷ পতিদেৱ সদানন্দ বৰা তেতিয়াও খবৰ কাগজখন মেলি লৈ তাত মূৰটো গুঁজিয়েই আছে৷ বৰানীৰ ধৈৰ্যৰ বান্ধ ছিগাৰ উপক্ৰম হ’ল৷  মতাবোৰে খবৰ কাগজখনতনো কি

চাকৰিৰ পৰা অৱসৰ লোৱাৰ পিছৰ পৰাই তেওঁৰ জীৱনত হঠাতে হোৱা সাংঘাতিক পট্ পৰিৱৰ্তনত নিজেই আচৰিত হৈ পৰে মহানন্দ কলিতাই। কিমান দিননো হৈছে অৱসৰ লোৱা! আঙুলিৰ মূৰত লেখিব পৰাকৈ গোটে গোটে তিনিটা মাহ হৈছেহে..! অৱসৰৰ পিছৰ জীৱনটো সুখকৰ হোৱাৰ বাবে আশীৰ্বাদ এটা ল’বলৈকে পিছদিনাই কোট-টাই এৰি প্ৰথমবাৰৰ বাবে ধূতি-কুৰ্তা পিন্ধি পত্নীৰ একান্ত অনুৰোধত তেওঁৰ সৈতে স্থানীয় নামঘৰটোৰ পৰা গৈ আহিল। এনেই কেতিয়াবা ক্ষন্তেকৰ বাবে ঘৰুৱা কিবা ধৰ্মীয় অনুষ্ঠানত ধূতি-কুৰ্তা পিন্ধাটো বাদ দি, সম্পূৰ্ণ সময় হাতত লৈ সেয়া প্ৰথমবাৰৰ বাবে মহানন্দ কলিতাই

দুবছৰৰ আগৰ সময়, লকডাউনৰ সময়। কি যে এক কঠিন সময় আছিল সেয়া। প্ৰথম দুমাহ ঘৰতে থাকি এনে লাগিছিল সময়বোৰ যেন নাযায় হে নাযায়। ফলস্বৰূপে ফ্ৰী সময় বহুত হৈছিল মানুহৰ হাতত। আগতে কেতিয়াও কৰি নোপোৱা কাম কিছুমানো কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল মানুহে। যেনেকৈ মই নিজে ফণি-কেঁচী লৈ নিজৰ চুলি কাটিবলৈ চেষ্টা কৰিছিলোঁ। কোনোবাফালে কমকৈ কটা গৈছিল, কোনোবাফালে ঠৰঙাকৈ ৰৈ গৈছিল – কিহৰ টেনছন? বাহিৰলৈ ওলোৱাৰ সুযোগে বা পাইছিলোঁ কিমান? সুযোগ পালেও মুখত মাস্ক, মূৰত টুপী – কোনেনো চিনি পাব? সেয়ে বিন্দাছ হৈ

: আৰে বাবা সঁচা কথা ক’লে মই তোমাক কিবা কৰিম নেকি হা? অলপ মৰম, অলপ খং মিহলি সুৰেৰে অংকুৰে লতাৰ গাল দুখনত তাৰ হাত দুখনৰে টেপা মাৰি ধৰি সুধিলে। : কিবা থাকিলেহে মই তোমাক ক’ম একে ভাঁজতে থাকি লতায়ো তাৰ প্ৰশ্নৰ উত্তৰটো দিলে। লতাৰ মুখলৈ একেৰাহে চাই থকা অংকুৰৰ মুখখন এইবাৰ খঙতে ৰঙা পৰি আহিল। চকুকেইটাও ৰঙা পৰি চলচলীয়া হৈ আহিছে। সেয়া দুখ নে খং লতাই ধৰিব নোৱাৰিলে। তাৰ চকুকেইটালৈ চাই উচুপি থকা লতা হঠাৎ ওলোৱা চিঞৰত এইবাৰ হাউ হাউকৈ

সেয়া আছিল আমাৰ শইকীয়াৰ শৈশৱকালৰ কথা। হয়তো তেতিয়া শইকীয়াৰ বয়স ১০-১১ বছৰ। শইকীয়াৰ ঘৰ তেজপুৰৰ এখন গাঁৱত।  গাঁৱত ঘৰ হোৱা হেতুকে বছৰত দুই এখন ভাওনা চাবলৈ পোৱাৰ লগতে কেতিয়াবা ভাগ্য ভাল থাকিলে সৰু-সুৰা ভাও এটাও শইকীয়াৰ ভাগ্যত পৰে। সেইবছৰ শইকীয়াহঁতৰ গাঁৱত যুধিষ্ঠিৰৰ অশ্বমেধ যজ্ঞ ভাওনাখন মঞ্চস্থ কৰা হৈছিল আৰু শইকীয়াৰ ভাগত দ্ৰুমসেনা নামৰ ভাও এটা পৰিল। দ্ৰুমসেনা আছিল দুশাসনৰ পুতেক আৰু মহাভাৰতত যুধিষ্ঠিৰৰ সৈতে যুদ্ধ কৰি দ্ৰুমসেনাৰ মৃত্যু হৈছিল। ভাওনাত ভাও লাভ কৰি শইকীয়াক আৰু কোনে পায়। শইকীয়া ভাওটো লৈ