: বাবু আজি তুমি আকাশ নীলা টি-চাৰ্টটো পিন্ধাচোন৷ : না, মোৰ মন নাই সেইটো পিন্ধিবলৈ। : মই কৈছোঁনে নাই সেইটো পিন্ধিবলৈ, পিন্ধা বুলি কৈছোঁ নহয়। এইবাৰ পূৰৱীয়ে অলপ মাতটো হুটা কৰিয়েই পুতেক অনুভৱক অৰ্থাৎ তেওঁলোকৰ মৰমৰ বাবুক ক’লে। : তাৰ যদি মন নাই, ইমান জোৰ কিয় কৰি আছানো? ইমান সময় মাক-পুতেকৰ কথাৰে লাগি থকা ৰণখন শুনি শেষত হাজৰিকা মানে অনন্ত হাজৰিকাই মাত লগালে। : তুমিতো মনে মনেই থাকা। পুতেৰাৰ যি স্বভাৱ হৈছে সৱ তোমাৰ কাৰণেই। মৰম কৰি কৰি পুতেৰাক মূৰত

: পিমু, এই ব্ৰহ্মপুৱাতে খিৰিকীবোৰ কিয় খুলি দিছা, বন্ধ দিনটোতো ভালকৈ শুবলৈ নাপাওঁ। কিযে শব্দবোৰ কৰে ঔ… ‘দু’ৱে বিছনাৰ পৰাই ভোৰভোৰাই উঠিল। কাষৰ বৰুৱা আংকোলৰ এতিয়া মুখ ধোৱাৰ সময়, খেক্ খুক্ খোৱাক্, খোল্লেক্ আদি বিভিন্ন শব্দৰে তেওঁ মুখখন পখালে। সেই শব্দতে ‘দু’ৰ পুৱাৰ চিকুন টোপনিকণ ভংগ হৈছে। বন্ধ বাৰত এনেয়ো দেৰিলৈকে শোৱাৰ অভ্যাস ল’ৰাকালৰে পৰাই, তাতে কালি ফুটবল খেল চাইছে দেৰিলৈকে। দহটালৈকে শুবই আজি! আগতে মাকেই কাম কৰি কষ্ট কৰা ল’ৰাটোক বন্ধৰ বাৰটোত মনপূৰাই শুবলৈ দিছিল। অভ্যাসটো এৰা নাই এতিয়াও।

অফিচলৈ আহিয়েই টেবুলত বেগটো থৈ লেপটপটো অন কৰিলোঁ। মেইলকেইটা ওপৰে ওপৰে চায়েই কনফাৰেন্স হলটোলৈ দৌৰ দিলোঁ, মিটিঙখন আৰম্ভ হ’লেই চাগে। আজি অফিচলৈ অলপ দেৰিয়েই হৈছে। সময়মতে ঠিকেই সাৰ পাইছিলোঁ, পয়মাল লগালে বৰষুণজাকে। এৰা, বৰষুণজাকেই যত্ কূটৰ ঘাই, পৰিবেশটোলৈ চাই আৰু পোন্ধৰ মিনিটমান শুই লওঁ বুলি ভাবিলোঁ, আৰু সেইটোৱেই কাল হ’ল। একেবাৰে এঘণ্টাৰ মূৰত সাৰ পাই জা‍ঁপ মাৰি বিছনাৰ পৰা নামি একেলৰে গৈ বাথৰূম সোমাইছোঁ। জগাই নিদিয়াৰ বাবে মানুহজনীক বেঁকাকৈ চাৱনি এটা দি অফিচলৈ বুলি গাড়ী দৌৰাইছোঁ। তাৰ বাহিৰে কৰিব পাৰোঁনো

আমাৰ ঘৰৰ কাষৰে শৰ্মা পুৰণি চিন্তাৰ মানুহ, শৰ্মানী আধুনিক‌। শৰ্মা পূবে থাকিলে শৰ্মানী পশ্চিমে। শৰ্মাই ঘৰত ৰন্ধা খাই ভাল পায়, ইফালে শৰ্মানীয়ে ৰেষ্টুৰেণ্টত। ঘৰত আন কোনো  মানুহ নাই বাবে শৰ্মাই ৰাতি ঘৰ এৰি বাহিৰত থাকিবলৈ বেয়া পায়, আচলতে চোৰৰ ভয়, যিহে দিনকাল! ইফালে শৰ্মানীৰ ঘৰত থাকি মূৰ পকি গৈছে, হ’ল বুলিয়েই কিমান শুব, কিমান ফেইচ বুকত ব্যস্ত থাকিব, কিমান চিনেমা চাব বা কিমান শৰ্মাৰ লগত কাজিয়া কৰিব? ছোৱালী দুজনীৰ গৰমৰ বন্ধ, স্কুলৰ প্ৰজেক্ট মানে ধৰক এটা এটা কৈ বুটৰ দাইল

খোৱা টেবুলত লোভনীয় হৈ জিলিকি থকা প্ৰ’ন পকৰা এটাত সীমা বৰুৱাৰ সাত বছৰীয়া পুত্ৰ মিকিয়ে হাত দিব খুজিছিল।  : এতিয়া নাখাবি, ৰৈ থাক বুলিছোঁ নহয়। যেতিয়া খাবলৈ ক’ম তেতিয়া খাবি।  চিঞৰি উঠে সীমা বৰুৱাই। মিকিৰ হাতখন কোঁচ খাই পৰে। মাকৰ এই কথাটো তাৰ বৰ বেয়া লাগে। সদায় কিয়নো ফটো ল’ব লাগে? আগতে কিন্তু তাৰ মাক তেনেকুৱা নাছিল। আগতে বিহু আহিলে সদায় তাৱাৰ পৰা গৰমে গৰমে তুলি দিয়া তিল পিঠাটোৰ সোৱাদ ল’বলৈ পাইছিল। আজিকালি  বিহুত সদায় পিঠাখিনিৰ ফটো তুলি লোৱাৰ পিছতহে

“আৰু কি বাকী থাকিল আৰু কি বাকী থাকিল…” মনত পেলাই পেলাই আৰু মনত নপৰাত ওচৰতে বাঁহ গাঁজ গুচাই থকা নগাকে ধমক এটা দিলে প্ৰীতিয়ে, : ঐ জহনীতযোৱা আৰু কিবা থাকি গ’ল নেকি মোনাত সোমোৱাবলৈ, মনত পেলাই দে চোন। : ঐ, তহঁতে পথাৰত খাবলৈ যাৱনে ৰুবলৈ যাৱ হেৰ’। অথনিৰে পৰা খোৱাবস্তুসোপাকে ভৰাই থকা দেখিছোঁ। সিয়ো চিঞৰিয়েই উত্তৰটো দিলে। : ধৈ ওপৰচকুৱা, খোৱাবস্তুবোৰ সদায় বেছি দেখ তহঁতে। অতগাল ৰোৱনী আহিব সুদাপেটে ৰুব নেকি পথাৰত? : নেজানো কি নিয় কি নিনিয়। ঠাণ্ডা পানী

হৰেণ মাষ্টৰ৷ গাওঁখনৰ সকলোৱেই তেওঁক হৰেণ মাষ্টৰ বুলিয়েই মাতে৷ শিক্ষকৰ চাকৰিৰ পৰা অৱসৰ  লোৱাৰ প্ৰায় ৭ বছৰ হ’ল যদিও মাষ্টৰ উপাধিটো তেওঁৰ থাকিয়েই গ’ল৷ তাৰোপৰি শিক্ষকতা কৰি থাকোঁতে তেওঁ যিখিনি আদৰ-সন্মান পাইছিল সেইখিনিৰ আজিও অলপো হীনদেঢ়ি হোৱা নাই৷  সদায় প্ৰাতঃভ্ৰমণ আৰু সান্ধ্যভ্ৰমণ কৰি থাকোঁ‌তে লগপোৱা লৰা-ছোৱালী বা গাঁ‌ওখনৰ মানুহখিনিয়ে তেওঁ‌ক দিয়া সন্মানখিনিত তেওঁৰ মন ভৰি পৰে আৰু ইমান সুন্দৰ এটা বৃত্তিত নিজকে নিয়োজিত কৰিব পৰা বাবে জীৱনটো ধন্য হৈ পৰা বুলি অনুভৱ কৰে৷ অইন দিনবোৰৰ দৰে আজিও প্ৰাতঃভ্ৰমণ কৰি আহি

থং…থং ভিতৰৰ পৰা ভাঁহি আহিল কিবা বাচন পৰাৰ শব্দ এটা।বাৰাণ্ডাত পেপাৰ পঢ়ি থকাৰ পৰাই বৰুৱাই হাঁহি এটা মাৰি নিজকে কৈ উঠিল, : কি বা হ’ল? বাচনটো নিজে পৰিল নে কোনোবাই পেলালে? কাষতে বহি থকা নিহাৰ আচৰিত হ’ল, : বৰতা,বাচনো নিজে পৰে? : অ…আমাৰ ঘৰত পৰে! : মানে? :মানে যদি বৰমাৰৰ দ্বাৰা হ’ল, তেওঁ কয়, : ইস…এই যে মৰা বাচনডাল পৰিল‌। আৰু যদি বেলেগৰ, বিশেষকৈ বৌয়েৰৰ হাতৰ পৰা হয়, তেতিয়া কয়, : ইস… পেলালে পেলালে এইজনীয়ে পেলালে। হাঁহি ৰখাবই পৰা নাই

অইন দিনাতকৈ টোপনিৰ পৰা অলপ সোনকালে সাৰ পালোঁ।   উফ্ যি হে গৰম!!  মানুহ মাৰিব এইবাৰ এই গেলা গৰমটোৱে!  আপোন গাঁওখনলৈ মনত পৰিল। এ.চিটো চলাই গোটেই ৰাতিটো শুলে উঠাৰ পিছত মোৰ মূৰটো কিবা গধুৰ গধুৰ লাগে যদিও মহানগৰীৰ গৰমত বহু সময়ত সেইটো নচলোৱাকৈ বেলেগ উপায়ো নাই। গতিকে এনেয়ে সেইটো চলাওঁ তাতে আকৌ  শ্ৰীমতীয়ে এ.চি নহ’লে  শুব নোৱাৰে।  তেওঁ বাৰু  বিচনীৰ বা লৈ ডাঙৰ হোৱা, কিন্তু তেওঁৰ মতে  এতিয়াৰ দিনত এ.চি চলাই নোশোৱাটো একদম “ষ্টেণ্ডাৰ্ড ” নথকা কথা! কিন্তু কালি ৰাতি অলপ চৰ্দি লগাৰ দৰে হোৱা বাবে ভয়তে এ.চি টো অলপ সময় চলাই পিছত বন্ধ কৰি থৈছিলোঁ। যি হে  দিনকাল পৰিছে!  কিবা এটা হ’ব লাগিলে,

আমি প্ৰাথমিক বিদ্যালয়ত পঢ়ি থকা দিনতেই, শনিবাৰৰ দিনা, দুপৰীয়া সময়ত স্কুলৰ পৰা ওভতোঁতে, আমাতকৈ ডাঙৰবোৰে গোৱা দেখি, আমিও সমানে সমানে “আজি হাফ, কালিলৈ মাফ, পৰহিলৈ বাপৰে বাপ” বুলি, কিবা এটা ছন্দ মিলাই গোৱাদি, গাই গাই ওৰেটো বাট কোৰ্হাল লগাই আহিছিলোঁ। আমি প্ৰাথমিক বিদ্যালয় পাছ কৰি হাইস্কুললৈ যাওঁতেও, ডাঙৰ চামে আমাক দিয়াদি, আমাতকৈ সৰুচামক, সেইকেইষাৰ বাক্য উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে দিয়াদি দি আহিছিলোঁ। তেতিয়াৰ দিনত ‘স্কুললৈ যোৱা’ বুলিলে আমাৰ যে কিবা এটা মানসিক উৎকণ্ঠা বা তেনেধৰণৰ ‘ভয় খাব’লগীয়া পৰিস্থিতি উদ্ভৱ হৈছিল, তেনে একো